Ngày 25/12/2014, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đã phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị thí điểm Điều tra thực trạng đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta tại Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.

Tham dự hội nghị về phía Đoàn công tác của Viện Khoa học tổ chức nhà nước có TS. Trần Nghị, Trưởng phòng Phòng Nghiên cứu quản lý viên chức làm Trưởng đoàn cùng một số đại diện lãnh đạo các Phòng, Trung tâm và các viên chức của Viện. Về phía Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có đại diện lãnh đạo Vụ Tổ chức cán bộ, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (VAAS) và lãnh đạo các Viện chuyên ngành của VAAS.

Phát biểu khai mạc hội nghị, TS. Trần Nghị cho biết: Viện Khoa học tổ chức nhà nước được Bộ trưởng Bộ Nội vụ giao nhiệm vụ thực hiện Dự án: “Điều tra thực trạng đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta”, nhằm điều tra toàn diện, đánh giá khách quan thực trạng đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ trong các đơn vị sự nghiệp công lập ở nước ta hiện nay; rút ra những luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc hoạch định các chủ trương, giải pháp nhằm phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ trong các đơn vị sự nghiệp công lập, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; từ đó, đề xuất, kiến nghị những giải pháp tổng thể phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng hoạt động cung ứng dịch vụ công cho người dân và cộng đồng, đáp ứng yêu cầu phát triển chung của đất nước. 

Trong khuôn khổ Dự án, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã xây dựng các hướng dẫn viết báo cáo, biểu thống kê và phiếu điều tra xã hội học đối với công chức, viên chức đang làm việc trong các đơn vị sự nghiệp khoa học công nghệ công lập. Để có cơ sở khoa học và thực tiễn nhằm hoàn thiện các loại hướng dẫn viết báo cáo, biểu mẫu thống kê và phiếu điều tra xã hội học, Viện Khoa học tổ chức nhà nước tổ chức tiến hành điều tra thí điểm tại UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. TS. Trần Nghị cũng đề nghị các đại biểu tham dự hội nghị phát huy tinh thần của các nhà khoa học để thẳng thắn, khách quan phân tích, đánh giá những ưu điểm, nhược điểm và làm rõ nguyên nhân của những bất cập trong cơ chế, chính sách và thực tế công tác quản lý đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ tại các đơn vị sự nghiệp công lập cũng như đề xuất các kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ trong các đơn vị sự nghiệp công lập. 


TS. Trần Nghị phát biểu khai mạc hội nghị

Sau khi nghe các thành viên trong Đoàn công tác của Viện hướng dẫn cách xây dựng báo cáo đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ công nghệ; biểu thống kê số lượng, chất lượng, cơ cấu đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ công nghệ trong các đơn vị sự nghiệp công lập và trả lời phiếu điều tra xã hội học đối với công chức, viên chức đang làm việc trong các đơn vị sự nghiệp khoa học công nghệ công lập và người dân. Qua nghiên cứu nội dung và trực tiếp trả lời phiếu điều tra xã hội học, một số đại biểu cũng tham gia nhiều ý kiến đóng góp về nội dung và cách thể hiện, diễn đạt một số câu hỏi trong phiếu điều tra xã hội học cũng như sự cần thiết của Dự án và các nội dung của dự thảo hướng dẫn báo cáo, biểu mẫu thống kê và phiếu điều tra xã hội học.

TS. Nguyễn Văn Tạo, Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam cho biết với nhiệm vụ tái cơ cấu ngành Nông nghiệp nhằm mục tiêu nâng cao giá trị sản phẩm theo hướng xuất khẩu và tạo sự phát triển bền vững. VAAS đang gặp rất nhiều khó khăn và thách thức trong công tác giữ ổn định và phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ. Vì hiện nay với chế độ đãi ngộ chưa thỏa đáng, việc thu hút và giữ chân viên chức khoa học và công nghệ tài năng của VAAS gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, TS. Nguyễn Văn Tạo cũng đề nghị Bộ Nội vụ sớm nghiên cứu, tham mưu giúp Chính phủ ban hành chính sách giúp phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ công nghệ của Việt Nam nói chung và ngành Nông nghiệp nói riêng.


TS. Nguyễn Văn Tạo phát biểu tại hội nghị

Các đại biểu đều khẳng định: Đây là một dự án quan trọng, góp phần tham mưu cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định các chủ trương, giải pháp nhằm phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ ở nước ta và đưa nền khoa học và công nghệ Việt Nam hội nhập và có vị trí xứng đáng trên quốc tế. Tuy nhiên, trong thời gian qua, Nhà nước ta ban hành nhiều chính sách quản lý về khoa học và công nghệ rất tốt nhưng quá trình triển khai trong thực tế thì không được thực hiện nghiêm túc, nhiều dự án chưa triển khai xong, đã có các dự án khác thay thế, gây lãng phí rất nhiều về tài chính, công sức. Bên cạnh đó, cơ chế tài chính trong các công trình nghiên cứu khoa học lại áp dụng theo năm tài chính là không hợp lý, chưa sát thực tế công tác nghiên cứu khoa học. Các nhà khoa học hiện nay ngoài việc thực hiện công tác nghiên cứu còn phải tốn nhiều thời gian cho các thủ tục thanh toán về tài chính. Bên cạnh đó, trong quá trình làm việc, viên chức khoa học và công nghệ còn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận, khai thác thông tin liên quan đến công tác nghiên cứu khoa học, nhiều thông tin thiếu chính xác, lạc hậu và tốn kém chi phí để mua thông tin phục vụ cho công việc. Đề nghị Chính phủ quy định chế độ cung cấp thông tin cho các viên chức khoa học và công nghệ.

Pháp luật nước ta chưa có quy định về việc giáo sư, phó giáo sư phải đăng bài viết, công trình trên các tạp chí quốc tế, việc công bố các sản phẩm nghiên cứu khoa học chỉ mang tính lý thuyết, nặng về hình thức, tính ứng dụng không cao. Một thực tế hiện nay đáng lo ngại là các viên chức khoa học và công nghệ trẻ thiếu tâm huyết, gắn bó với công tác nghiên cứu. Chất lượng viên chức khoa học và công nghệ chưa đáp đứng với các nhiệm vụ được giao cũng như đòi hỏi của xã hội. Một số viên chức khoa học và công nghệ có kinh nghiệm nghiên cứu, làm khoa học giỏi thì lại bố trí làm công tác quản lý như vậy thì gây lãng phí và không hiệu quả.

Dự thảo phiếu điều tra xã hội học thiết kế phân loại theo 2 mức: Tốt và không tốt là chưa hợp lý, nên điều chỉnh thêm mức trung bình. Khung đánh giá quá rộng, từ 50 đến 80 % như vậy thì không đánh giá đúng thực trạng về đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ. Nên cân nhắc bổ sung những câu hỏi để đánh giá đúng, chi tiết về những đóng góp của viên chức khoa học và công nghệ đối với sự phát triển của đất nước, tránh việc đánh giá chưa thực sự khách quan, công bằng tạo nên dư luận xã hội không thiện cảm hoặc đánh giá không tốt về đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ.

Ngoài ra, các đại biểu cũng chia sẻ: Để giữ được các nghiên cứu viên giỏi cần phải tôn vinh viên chức khoa học và công nghệ, có chế độ đãi ngộ thỏa đáng về tiền lương và thu nhập hàng tháng giúp viên chức khoa học và công nghệ ổn định cuộc sống, gắn bó và yên tâm công tác; tạo môi trường làm việc khoa học, lành mạnh, gắn quy hoạch đào tạo với sử dụng hợp lý viên chức khoa học và công nghệ, đầu tư xứng đáng cho viên chức khoa học và công nghệ và nhà nước cũng không nên đầu tư dàn trải vào các dự án, chương trình khoa học tránh lãng phí và không hiệu quả.

Quang cảnh hội nghị

Phát biểu kết thúc hội nghị, TS. Trần Nghị đánh giá cao sự phối hợp của Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông  nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam và lãnh đạo các Viện chuyên ngành của VAAS với Đoàn công tác của Viện. Viện Khoa học tổ chức nhà nước sẽ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến, hoàn thiện các biểu mẫu, phiếu điều tra xã hội học, hướng dẫn báo cáo phục vụ cho công tác điều tra trên diện rộng nhằm cung cấp cơ sở thực tiễn cho việc thực hiện thành công Dự án: “Điều tra thực trạng đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ viên chức khoa học và công nghệ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta”./.

Việt Hà