Ngày 28/5/2024, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Nâng cao hiệu quả quản trị đô thị ở Việt Nam hiện nay” do TS. Lê Thị Tươi, Giảng viên, Khoa Khoa học liên ngành, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do TS. Thang Văn Phúc, Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ làm chủ tịch.
TS. Thang Văn Phúc, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Lê Thị Tươi thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, quá trình đô thị hóa ở Việt Nam không chỉ đặt ra những vấn đề phải giải quyết về kinh tế, văn hóa, xã hội mà còn đòi hỏi phải nghiên cứu tổ chức bộ máy quản trị nhà nước trên địa bàn đô thị một cách hợp lý. Đồng thời, nhiều vấn đề mới đang đặt ra đối với phát triển và quản trị đô thị như xây dựng và phát triển đô thị bền vững; liên kết theo mạng lưới, hình thành chuỗi đô thị thông minh kết nối với khu vực và thế giới; đô thị xanh, hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai. Quá trình đô thị hóa ở Việt Nam đang diễn ra với quy mô lớn, tốc độ nhanh nên việc xây dựng các quy định liên quan tới hoạt động quản trị, điều hành đo thị cũng đòi hỏi bức thiết.
Bên cạnh đó, hiệu quả quản trị đô thị chưa có sự đồng bộ, thống nhất huy động sự tham gia của đa chủ thể quản trị; thể chế, mục tiêu, kế hoạch quản trị và phát triển đô thị chưa đáp ứng tính bền vững của đô thị; mức độ quản trị đô thị sử dụng hiệu quả nguồn vật lực và tài nguyên đô thị khác còn nhiều bất cập cần được giải quyết. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả quản trị đô thị ở Việt Nam hiện nay” là cần thiết.
TS. Lê Thị Tươi, Giảng viên, Khoa Khoa học liên ngành, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài.
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng, Nhóm nghiên cứu đã khảo cứu các công trình nghiên cứu về chính quyền địa phương và quản trị địa phương; chính quyền đô thị và quản trị đô thị. Từ đó, tìm ra những khoảng trống, những vấn đề còn để ngỏ để tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các giải pháp trong xây dựng thể chế, chính sách và tổ chức thực hiện. Đồng thời, Nhóm nghiên cứu đã xây dựng được cơ sở lý luận về hiệu quả quản trị đô thị ở Việt Nam như khái niệm, đặc điểm, vai trò của quản trị đô thị. Hiệu quả quản trị đô thị và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị đô thị.
TS. Lê Anh Tuấn, Viện trưởng, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài
Bên cạnh đó, Nhóm nghiên cứu đã phân tích thực trạng hiệu quả quản trị đô thị ở Việt Nam như khái quát về lịch sử hình thành và phát triển, phân loại những vấn đề đặt ra đối với đô thị ở Việt Nam. Các căn cứ chính trị, pháp lý trong quản trị đô thị; kết quả và hạn chế trong hiệu quả quản trị đô thị được định lượng và đánh giá thông qua kết quả điều tra, khảo sát đối với các bên có liên quan. Làm rõ quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về quản trị địa phương và quản trị đô thị trong bối cảnh mới. Bước đầu đề xuất được những yêu cầu về quản trị đô thị; quan điểm để nâng cao hiệu quả quản trị đô thị; giải pháp để nâng cao hiệu quả quản trị đô thị bao gồm các nhóm giải pháp về nhận thức; về thể chế, về tổ chức thực hiện; điều kiện thực hiện cũng như đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với chính quyền đô thị.
Ngoài ra, Hội đồng cho rằng bố cục của Đề tài là hợp lý, phương pháp nghiên cứu phù hợp với yêu cầu và mục tiêu; cách trình bày rõ ràng, mạch lạc và làm nổi bật được nghiên cứu mang tính chất đa ngành.
PGS. TS Vũ Thư, Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Hàn lâm, Khoa học Xã hội Việt Nam nhận xét phản biện Đề tài
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Hội đồng cho rằng Nhóm nghiên cứu chưa khảo cứu các công trình nghiên cứu nước ngoài để có thêm đối sánh và luận giải các căn cứ, giải pháp; về thuật ngữ nên chỉnh sửa và nhất quán cách sử dụng thuật ngữ, nhất là thuật ngữ pháp lý như (người dân – công dân), về phương diện pháp lý 02 khái niệm trên khác nhau về nội hàm; trong Báo cáo tổng hơp chưa thực sự khái quát được những vấn đề lớn; Nhóm nghiên cứu cần rà soát các lỗi kỹ thuật, hành văn, từ, ngữ đảm bảo đúng và phù hợp với nội dung; “Trách nhiệm giải trình” cần bổ sung trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước và người có trách nhiệm, nhất là người đứng đầu; Mục 1.3 các yếu tố ảnh hưởng cần xem xét sự đồng bộ của hạ tầng kỹ thuật – xã hội với phát triển kinh tế và các yếu tố của kiến trúc thượng tầng. Tại Chương 2, các đánh giá chủ yếu dựa trên kết quả điều tra, khảo sát nhưng chỉ tập trung vào đối tượng cán bộ, công chức và người dân. Sẽ hoàn thiện hơn nếu có thêm khảo sát với chủ thể là doanh nghiệp.
Trong Chương 3, các giải pháp khá toàn diện, đề cập đến nhiều khía cạnh, tuy nhiên cũng chính vì vậy, các giải pháp còn khá chung chung. Nên chọn một vài giải pháp được cho là chính yếu để phân tích kỹ hơn sẽ nâng cao giá trị khoa học cũng như giá trị tham khảo của Đề tài. Ngoài ra, Hội đồng cũng yêu cầu Nhóm nghiên cứu cần tham khảo thêm Luật Thủ đô, Luật Quy hoạch đô thị,..
TS. Dương Quang Tung, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ nhận xét phản biện Đề tài
ThS. Nguyễn Ánh Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng, TS. Thang Văn Phúc, Chủ tịch Hội đồng cho rằng đây là Đề tài có ý nghĩa lớn, góp phần đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, hoàn thiện thể chế về đô thị và chính quyền đô thị, chính quyền địa phương. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng