Hội thảo khoa học: “Tổ chức cơ quan thực thi – Kinh nghiệm thế giới và thực tiễn Việt Nam”

Ngày 26/10/2022, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo khoa học: “Tổ chức cơ quan thực thi – Kinh nghiệm thế giới và thực tiễn Việt Nam”. PGS. TS. Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có các đồng chí nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ: TS. Thang Văn Phúc, TS. Trần Anh Tuấn; các chuyên gia, các nhà khoa học nguyên là lãnh đạo các cơ quan hành nhà nước ở Trung ương, các trường đại học, cơ quan, tổ chức nghiên cứu khoa học; đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Nội vụ; đại diện lãnh đạo, quản lý của một số bộ ngành, địa phương; lãnh đạo Viện KHTCNN và các viên chức thuộc Viện.

PGS. TS. Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ phát biểu khai mạc Hội thảo

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS. TS. Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhiệt liệt chào mừng và cảm ơn các quý vị đại biểu, các nhà quản lý, các chuyên gia, các nhà khoa học đã dành thời gian tham dự buổi Hội thảo. Thứ trưởng nhấn mạnh hiện nay ở nước ta, cơ quan thực thi vẫn còn khái niệm tương đối mới và chủ yếu được đề cập đến trong một số diễn đàn, các nghiên cứu về kinh nghiệm quốc tế. Vì vậy, việc nghiên cứu, tìm hiểu và đề xuất xây dựng mô hình tổ chức các cơ quan độc lập có chức năng thực thi pháp luật trên một số lĩnh vực phù hợp với Việt Nam là một nhiệm vụ có ý nghĩa hết sức quan trọng và cần thiết đã được đặt ra trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2021- 2030 của Chính phủ, nhằm thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm cải cách thể chế hành chính trong 10 năm tới là đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi pháp luật đáp ứng yêu cầu hoàn thiện hệ thống thể chế của nền hành chính và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đã được Đảng và Nhà nước đưa ra trong Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết 19-NQ/TW của Trung ương, Nghị quyết số 56/2017/QH14 của Quốc hội…

Xuất phát từ những yêu cầu trên, việc nghiên cứu, tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn mô hình tổ chức cơ quan thực thi của một số nước trên thế giới, trên cơ sở đó đề xuất quan điểm, định hướng và điều kiện tổ chức mô hình cơ quan thực thi pháp luật trên một số lĩnh vực phù hợp với thực tiễn nước ta hiện nay là hết sức cần thiết.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Triệu Văn cường đề nghị các nhà quản lý, các chuyên gia, các nhà khoa học cần tập trung thảo luận vào các nội dung chủ yếu như:

Một là, trao đổi, thảo luận để xác định, nhận diện cũng như quan niệm về cơ quan thực thi là gì? trên thế giới có những mô hình như thế nào?, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và hoạt động của cơ quan trên ra sao.

PGS.TS. Lê Minh Thông, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội phát biểu và tham luận “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về cơ quan thực thi ở Việt Nam”.

Hai là, ở Việt Nam hiện nay có những quan điểm, định hướng nào về việc tổ chức cơ quan thực thi? Thực tiễn ở Việt Nam đã có mô hình tổ chức/cơ quan nào tương tự hoặc gần giống với các cơ quan thực thi ở các nước khác hay chưa? So sánh, đối chiếu với cách nhận diện trên để trao đổi, thảo luận về những ưu điểm, hạn chế của nó, từ đó rút ra được những bài học kinh nghiệm gì cho việc tổ chức cơ quan thực thi phù hợp với thực tiễn của Việt Nam hiện nay.

Ba là, trao đổi, tập trung thảo luận qua thực tiễn Việt Nam thì những cơ quan, tổ chức thuộc lĩnh vực nào hiện nay có thể chuyển đổi cơ quan, tổ chức đó theo mô hình cơ quan thực thi có tính khả thi nhất? Những yêu cầu, đòi hỏi, điều kiện bảo đảm nào để tổ chức thành công mô hình cơ quan thực thi phù hợp ở Việt Nam.

TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ tham luận đề dẫn “Nhận diện về cơ quan thực thi chính sách ở một số nƣớc trên thế giới và những vấn đề gợi mở cho Việt Nam”.

Phát biểu tại Hội thảo các đại biểu cho rằng, hiện tại, bộ máy hành chính nhà nước ở Việt Nam đã có nhiều thay đổi so với trước đây, cơ cấu tổ chức ngày càng được hoàn thiện; chức năng nhiệm vụ được phân định rõ ràng hơn. Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã thường xuyên rà soát chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan để điều chỉnh theo hướng phù hợp. Điều này góp phần quan trọng vào chất lượng tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính, dần đáp ứng theo yêu cầu của tiến trình cải cách hành chính và hội nhập quốc tế. 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, bộ máy hành chính nhà nước ở Việt Nam vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định. Trong đó, một phần là do bộ máy hành chính còn cồng kềnh, phức tạp, đây chính là một trong những “nút thắt” cần sớm được tháo gỡ trong thời gian tới, nhằm kiện toàn tổ chức bộ máy hành chính ngày càng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn. Các tham luận và thảo luận tại Hội thảo đều thống nhất cần phải tiếp tục và đẩy mạnh việc tái cơ cấu, xác định lại chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức bên trong của các bộ, cơ quan ngang bộ theo hướng thể áp dụng việc tách bạch tổ chức cơ quan tham mưu chính sách và cơ quan thực thi chính sách; đồng thời qua đánh giá, tiếp thu và rút kinh nghiệm của một số nước trên thế giới về cơ quan thực thi chính sách, cũng như nắm bắt được bối cảnh ra đời, pháp lý, cơ cấu tổ chức cũng như một số hoạt động của các cơ quan này.

Có thể thấy rằng, việc tổ chức, thành lập các cơ quan thực thi là một hướng đi đúng đắn và nên được áp dụng tại Việt Nam trong bối cảnh đất nước ta đang ngày càng phát triển. Cơ quan thực thi ra đời nhằm giúp Chính phủ tránh được việc “vừa đá bóng, vừa thổi còi”, giúp minh bạch hóa quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, việc tổ chức thực hiện các cơ quan thực thi còn giúp Chính phủ và nhà nước tinh gọn bộ máy, giảm thiểu nguồn nhân lực trong các đơn vị này nhưng vẫn đạt được hiệu quả cao nhất.

TS. Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ phát biểu tại Hội thảo

Quang cảnh Hội thảo

Phát biểu bế mạc Hội thảo, PGS. TS. Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, các ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự Hội thảo, với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết của mình, các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý đã trình bày các tham luận, các ý kiến phát biểu, trao đổi và thảo luận có hàm lượng khoa học cao, làm sáng tỏ được nhiều vấn đề, góp phần làm rõ thêm những vấn đề liên quan đến chủ đề Hội thảo. Ý kiến đóng góp của các đại biểu là cơ sở để đề xuất hoàn thiện hệ thống tổ chức các cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay./.

Một số hình ảnh buổi Hội thảo

TS. Nguyễn Ngọc Vân, Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước phát biểu tại Hội thảo

TS. Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công thương với tham luận “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Cục cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công thương theo hướng cơ quan thực thi độc lập”.

TS. Đinh Duy Hòa, Nguyên Vụ trưởng Vụ Cải cách hành chính, Bộ Nội vụ phát biểu tham luận “Nghiên cứu đề xuất tổ chức cơ quan thực thi đối với một số ngành, lĩnh vực ở Việt Nam”.

PGS. TS. Đinh Dũng Sỹ, Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn Phòng Chính Phủ phát biểu tại Hội thảo.

GS. TS. Phạm Hồng Thái, Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội phát biểu tại Hội thảo

ThS. Nguyễn Phước Thọ, Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn Phòng Chính Phủ với tham luận “Cơ sở pháp lý tổ chức mô hình cơ quan thực thi ở Việt Nam hiện nay”.

PGS.TS. Nguyễn Hoàng Anh, Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội tham luận “Cơ quan thực thi, mô hình tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính/công quyền độc lập ở Pháp, vài liên hệ với Việt Nam”.

PGS.TS. Nguyễn Quốc  Sửu, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nội vụ Hà Nội thảo luận tại Hội thảo.

Tin, ảnh: Đỗ Hồng - Anh Ngọc