Ngày 31/8/2024, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài thuộc chương trình khoa học trọng điểm cấp Bộ “Vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương trong đảm bảo dịch vụ công đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả” do TS. Phùng Văn Hiền, Phó Trưởng ban, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do PGS.TS. Triệu Văn Cường Thứ trưởng Bộ Nội vụ làm chủ tịch.
PGS.TS. Triệu Văn Cường - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Phùng Văn Hiền, Phó Trưởng ban, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, ở nước ta, vai trò, trách nhiệm trong việc cung cấp dịch vụ công không chỉ là một sứ mệnh của Nhà nước, là một yếu tố then chốt để đảm bảo công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo vệ quyền lợi cơ bản của công dân, và duy trì ổn định xã hội, mà còn phản ánh bản chất của Nhà nước, của chế độ chính trị, là cơ sở để củng cố niềm tin của nhân dân về con đường phát triển của đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Thông qua Chính phủ và chính quyền địa phương, vai trò, trách nhiệm này của Nhà nước cần phải thực hiện một cách công bằng, hiệu quả, minh bạch và bền vững nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào chế độ, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước theo mục tiêu dân chủ, công bằng, văn minh, đi lên chủ nghĩa xã hội.
TS. Phùng Văn Hiền thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài.
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển rất mạnh mẽ, đột phá trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả đang tác động ngày càng sâu rộng đến vai trò và trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương trong việc bảo đảm dịch vụ công, nhất là các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu. Các yếu tố như công nghệ, minh bạch, trách nhiệm giải trình, phân quyền, phát triển bền vững và hợp tác quốc tế đều tạo áp lực và động lực để chính quyền cải thiện chất lượng và nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ, đảm bảo các dịch vụ công không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dân mà còn thúc đẩy phát triển bền vững và công bằng xã hội.
Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương trong đảm bảo dịch vụ công đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả” là rất cấp thiết, có tính thời sự và có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn.
GS.TS.Vũ Công Giao, giảng viên cao cấp, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội phản biện Đề tài
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Đề tài có nội dung kết cấu 3 chương là hợp lý. Về tổng quan tình hình nghiên cứu, Nhóm nghiên cứu đã khái quát kết quả nghiên cứu đối với các tài liệu nước ngoài và các tài liệu công bố trong nước đề cập nghiên cứu đối với 3 nhóm vấn đề: (dịch vụ công và cung ứng dịch vụ công; vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương trong cung ứng dịch vụ công; quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả có liên quan đến cung ứng dịch vụ công).
Bên cạnh đó, tại Chương 1: Nhóm nghiên cứu đã nêu khá rõ vai trò của quản trị quốc gia. Về thực chất, các vai trò này là thể hiện những giá trị cốt lõi của quản trị quốc gia hiện đại. Các giá trị này là nền tảng giúp Chính phủ xây dựng một hệ thống quản trị tốt, đồng thời thúc đẩy việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Chính phủ và chính quyền địa phương trong cung cấp dịch vụ công, qua đó tăng cường niềm tin và sự đồng thuận xã hội, góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện và bền vững cho quốc gia. Do vậy, ở chừng mực nhất định đây cũng chính là những yêu cầu của đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả ở nước ta đặt ra đối với việc phát huy vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương trong bảo đảm dịch vụ công.
Trong Chương 3: để nâng cao vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương, Nhóm nghiên cứu đã đề xuất 2 nhóm giải pháp, trong đó nhóm giải pháp đầu tiên là “theo vai trò, trách nhiệm của Chính phủ, chính quyền địa phương trong bảo đảm cung cấp dịch vụ công” bao gồm 6 giải pháp cụ thể. Hội đồng cho rằng, một số nội dung trong các giải pháp này đã có hướng tiếp cận đáp ứng yêu cầu của đổi mới quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả. Do việc đẩy mạnh phân quyền giữa Trung ương – địa phương trong quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công, đẩy mạnh xã hội hóa việc cung cấp dịch vụ sự nghiệp công, tăng mức độ tự chủ cho đơn vị sự nghiệp công lập, tăng cường chuyển số trong quản lý nhà nước về dịch vụ công, hoàn thiện thể chế nhằm tăng cường giám sát, đánh giá của xã hội đối với cung cấp dịch vụ công…
ThS. Nguyễn Phước Thọ, Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ nhận xét phản biện Đề tài
Bên cạnh những kết quả đã đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Nhóm nghiên cứu cần có sự phân tách vai trò, trách nhiệm của Chính phủ và của chính quyền địa phương, đồng thời xác định được nội dung vai trò, trách nhiệm là gì?; tài liệu nghiên cứu cần rà soát lại, bổ sung thêm tại liệu nghiên cứu và tài liệu nước ngoài. Phần tổng quan cần tình hình nghiên cứu nhiều đề mục với nội dung không khớp nhau như Mục 2.2.3 “nghiên cứu về quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả có liên quan tới cung ứng dịch vụ công” tuy nhiên trong báo cáo đưa ra chỉ có nghiên cứu về quản trị quốc gia mà không có dịch vụ công.
ThS. Phạm Minh Triết, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Biên chế, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài
Ở Chương 1, Nhóm nghiên cứu cần làm rõ hơn nữa các vấn đề lý luận đặc biệt là khái niệm dịch vụ công, yêu cầu của quản trị quốc gia tác động như thế nào tới vai trò, trách nhiệm của Chính phủ, chính quyền địa phương. Đồng thời, Mục 1.1 Những vấn đề lý luận nên tránh các quy định của pháp luật; Mục 1.2 tên còn lủng củng chưa rõ vấn đề; Mục 1.4 tiêu chí còn chưa đầy đủ (chủ yếu đề cập đến chất lượng) còn nhiều yếu tố khác như xây dựng chính sách; việc xác định đối tượng, mục tiêu và nội dung nghiên cứu chưa phù hợp cần xem lại Thuyết minh, các nội dung này rất rõ. Trong Chương 2, nên có khung pháp lý một cách khái quát ở phần đầu tiên; cần có đánh giá chung sau khi phân tích thực trạng. Ngoài ra, nguyên nhân và thực trạng còn lẫn lộn; chưa gắn kết với yêu cầu của quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả.
Tại Chương 3) Mục 3.1 còn chưa mạch lạc; Mục 3.2 tiêu đề còn dài dòng và không hợp lý. Nhóm giải pháp 2 lại đưa ra khung lý thuyết từ năm 1988 vừa không đúng yêu cầu của giải pháp và không biết lý thuyết này còn phù hợp không? Phần Kiến nghị còn quá ngắn và không đưa ra được vấn đề gì? Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu cần rà soát, chuẩn chỉnh thêm về thể thức của báo cáo, lỗi chính tả, lỗi kỹ thuật; việc sử dụng từ viết tắt vẫn chưa thực sự thống nhất,….
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng, PGS. TS. Triệu Văn Cường, Chủ tịch Hội đồng cho rằng: Đề tài có tính cấp thiết, có ý nghĩa lý luận, thực tiễn cao. Nhìn chung Đề tài đã giải quyết được các nhiệm vụ và đạt được mục tiêu nghiên cứu đề ra, kết quả của Đề tài có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan Nhà nước hữu quan, cũng như làm tư liệu trong hoạt động giảng dạy, nghiên cứu của các cơ sở đào tạo luật và hành chính, quản lý công. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng