Ngày 20/12/2024, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp” do TS. Đoàn Văn Dũng, Trưởng phòng Tổng hợp - Thư ký, Văn Phòng Bộ (Trước là Trưởng Phòng Hành chính - Tổng hợp và Pháp chế, Văn phòng, Học viện Hành chính Quốc gia) làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do TS. Lê Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước làm chủ tịch.
TS. Lê Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Đoàn Văn Dũng, Trưởng phòng Tổng hợp - Thư ký, Văn Phòng Bộ thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, đối với nền hành chính quốc gia, kiểm soát quyền lực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước được trao quyền hành pháp, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là tổ chức thực thi pháp luật, thống nhất quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và bảo đảm cho cá nhân thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân đã được ghi nhận trong Hiến pháp và cụ thể hóa trong các quy định của pháp luật. Sự phát triển về kinh tế, văn hóa và ổn định trật tự xã hội chính là những tiêu chí thể hiện sự phát triển của một quốc gia. Nền hành chính quốc gia được trao chức năng quản lý hành chính nhà nước trên tất cả các lĩnh vực. Khi quyền lực nhà nước được trao cho nhiều đối tượng thi hành thì việc kiểm tra, giám sát quyền lực đó càng phải thực hiện thường xuyên và nghiêm túc để hạn chế sự lạm quyền, lộng quyền, yếu quyền, vi phạm thẩm quyền.
TS. Đoàn Văn Dũng, Trưởng phòng Tổng hợp - Thư ký, Văn Phòng Bộ thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài.
Kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia trong những năm qua đã được quan tâm chú ý và đạt được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, cơ chế kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia vẫn còn những hạn chế, bất cập, có mặt chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, quản lý trong tình hình mới. Thể chế về kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia được quy định trong nhiều văn bản pháp luật. Hoạt động kiểm soát theo ngành, lĩnh vực giữa bộ chuyên ngành với các bộ, ngành khác còn những hạn chế. Hoạt động kiểm soát của Chính phủ chưa thực sự bao quát toàn diện nền hành chính quốc gia mà đang bị phân tán theo các cấp hành chính, theo ngành, lĩnh vực. Nền hành chính chưa thực sự bảo đảm về tính thống nhất, thông suốt, kỷ luật, kỷ cương, hiệu quả; vẫn còn tình trạng “lợi ích nhóm” cục bộ của các bộ, ngành trong xây dựng và ban hành thể chế, chính sách hoặc tình trạng lạm quyền, vượt quyền của chính quyền địa phương trong việc thực hiện các quy định về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, tài chính công, ảnh hưởng đến lợi ích chung của đất nước. Việc tăng cường kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia nhằm xây dựng nền hành chính quốc gia ở Việt Nam thực sự thống nhất, thông suốt, kỷ luật, kỷ cương, hiệu quả, đảm bảo yêu cầu phục vụ nhân dân, kiến tạo phát triển, vừa đáp ứng yêu cầu thiết lập trật tự quản lý nhà nước, Bảo đảm kỷ cương xã hội. Bên cạnh đó, quá trình xây dựng và hoàn thiện nền quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả đang đặt ra những yêu cầu mới đối với nền hành chính quốc gia. Quản trị quốc gia với các định hướng giá trị về pháp quyền, tăng cường sự tham gia, trách nhiệm giải trình đòi hỏi hoạt động kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia cần được tăng cường và nâng cao hiệu quả.
TS. Đinh Duy Hòa, Nguyên Vụ trưởng, Vụ Cải cách hành chính, Bộ Nội vụ nhận xét phản biện Đề tài.
Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia chưa được luận giải một cách đầy đủ, thuyết phục; hệ thống pháp luật còn một số bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Các nghiên cứu về kiểm soát đang hướng nhiều đến khía cạnh kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp mà thiếu các nghiên cứu sâu việc kiểm soát của chủ thể Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia. Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp” trong bối cảnh hiện nay là cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.
TS. Nguyễn Thị Kim Thoa, Nguyên Vụ Pháp luật hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp nhận xét Đề tài
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Nhóm nghiên cứu đã tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến Đề tài; đã khái quát hóa được các vấn đề lý luận quan trọng liên quan đến kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia ở Việt Nam làm cơ sở để triển khai đánh giá thực trạng ở chương 2 và đề xuất các giải pháp tại chương 3. Đồng thời, Nhóm nghiên cứu đã phân tích đánh giá thực trạng, chỉ rõ được kết quả đạt được và những hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế. Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu đã phân tích và đề xuất được các quan điểm, giải pháp. Nhìn chung, một số giải pháp có tính khả thi cao.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Chương 1 phần lý luận cần phải làm rõ và đầy đủ hơn nữa về nguyên tắc, yêu cầu kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia; phần kinh nghiệm nước ngoài cần bổ sung sâu hơn, nội dung cần bám sát trọng tâm của Đề tài, bài học rút ra cần rõ ràng và sát thực với thực tiễn của Việt Nam. Chương 2 thực trạng kiểm soát của Chính phủ đối với nền hành chính quốc gia ở Việt Nam, bổ sung đánh giá, đặc biệt là bổ sung nội dung kiểm soát của Chính phủ đối với chính quyền địa phương; xem xét lại các nguyên nhân để đảm bảo phù hợp với nội dung nghiên cứu; Chương 3 các giải pháp cần cụ thể hơn, cần thiết phải đưa ra được từng giải pháp theo mỗi nội dung, phần thực trạng các giải pháp cũng cần phải bám sát vào các nguyên nhân của chương 2. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cần rà soát kỹ lỗi chính tả, lỗi in ấn; cần bổ sung và rà soát kỹ lại các trích dẫn, nguồn trích dẫn trong Đề tài; kiểm tra lại tính chính xác trong các số liệu; thống nhất sử dụng thuật ngữ,…
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng TS. Lê Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao sự cố gắng của Nhóm nghiên cứu, cho rằng đây là công trình nghiên cứu khoa học được thực hiện nghiêm túc, hoàn thành mục tiêu và các nhiệm vụ nghiên cứu đề ra. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần phải tiếp thu các ý kiến góp ý của Hội đồng nghiệm thu để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng