VIỆN KHOA HỌC TỔ CHỨC NHÀ NƯỚC VÀ LAO ĐỘNG LÀM VIỆC VỚI NHÓM CHUYÊN GIA CỦA TỔ CHỨC LAO ĐỘNG QUỐC TẾ (ILO

Sáng ngày 03/12/2025, tại Hà Nội, Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động đã có buổi làm việc với Nhóm chuyên gia của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO). Buổi làm việc nằm trong khuôn khổ Chương trình Quốc gia về Việc làm thỏa đáng tại Việt Nam.

Tham dự buổi làm việc, về phía Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động có các Phó Viện trưởng Lê Ngự Bình, Trịnh Thu Nga và  đại diện các đơn vị thuộc Viện. Về phía Nhóm chuyên gia ILO có Ông Felix Weidenkaff – Chuyên gia chính sách thị trường lao động và việc làm, ILO Việt Nam; Ông Steven Tobin – Chuyên gia kinh tế lao động, Văn phòng ILO khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (Bangkok); Ông Nguyễn Ngọc Triệu – Cán bộ chương trình cao cấp, ILO Việt Nam; Bà Đỗ Thị Thu Hương – Điều phối viên quốc gia Dự án Thương mại cho Việc làm Thỏa đáng, ILO Việt Nam.

Mở đầu cuộc họp, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động Lê Ngự Bình đánh giá cao sự hợp tác giữa Viện và Tổ chức Lao động Quốc tế ILO.  Ông Lê Ngự Bình nhấn mạnh tầm quan trọng của buổi làm việc trong bối cảnh Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động vừa trải qua quá trình kiện toàn tổ chức. Đây là thời điểm rất ý nghĩa để hai bên cùng chia sẻ, cập nhật thông tin, trao đổi chuyên môn, cũng như nhận diện những định hướng ưu tiên trong giai đoạn tới, đặc biệt trong bối cảnh thị trường lao động đang chuyển biến mạnh mẽ dưới tác động của chuyển đổi số, biến đổi nhân khẩu học, sắp xếp tổ chức bộ máy và thương mại quốc tế.

Những ưu tiên nghiên cứu chiến lược giai đoạn 2026–2030

Tại buổi làm việc, Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động đã đề xuất 5 định hướng ưu tiên nghiên cứu trong thời gian tới, bao gồm:

1. Xây dựng mô hình dự báo thị trường lao động cấp vùng và địa phương: Hỗ trợ các địa phương có cơ sở dữ liệu và phân tích để hoạch định chính sách nguồn nhân lực sát thực tế hơn

2. Phân tích tác động chính sách đến cấu trúc việc làm và chất lượng dịch vụ công: Phân tích ảnh hưởng của tinh giản biên chế, chuyển đổi số và sáp nhập đơn vị hành chính đến chất lượng dịch vụ công và cấu trúc việc làm khu vực công.

3. Nghiên cứu chuyển dịch kỹ năng và nâng cao năng lực thể chế khu vực công: Nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức, viên chức để thích ứng với nền hành chính hiện đại.

4. Giải quyết vấn đề lao động trẻ (NEET): Nghiên cứu khung giải pháp cho nhóm thanh niên không học, không làm việc và không tham gia đào tạo.

5. Nghiên cứu về xu hướng tiền lương và tương lai việc làm.

Thách thức từ AI và bài toán dự báo dài hạn

Tại buổi làm việc, các chuyên gia của Viện đã nêu ra những "điểm nghẽn" trong công tác dự báo. Bà Trịnh Thu Nga, Phó Viện trưởng và ông Phạm Ngọc Toàn, đại diện Nhóm nghiên cứu, cho biết hiện nay Việt Nam đang thiếu các công cụ và phương pháp luận để dự báo dài hạn (10-20 năm) về thị trường lao động.

Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính và tổ chức bộ máy chính quyền địa phương, cấu trúc thị trường lao động và hệ thống dịch vụ công đang chịu những tác động lớn chưa có tiền lệ. Do vậy, Viện đề nghị ILO hỗ trợ xây dựng các mô hình mô phỏng kịch bản chính sách (Simulation models) thay vì chỉ dựa vào các mô hình định lượng truyền thống vốn đòi hỏi chuỗi dữ liệu dài hạn mà thực tế chưa đáp ứng kịp.

Một vấn đề cấp thiết khác được thảo luận sôi nổi là tác động của Trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số. Đại diện Viện bày tỏ lo ngại về nguy cơ "đứt gãy" cấu trúc việc làm, nơi lợi ích công nghệ không được phân phối đồng đều. Các nhóm lao động dễ bị tổn thương không chỉ là công nhân dây chuyền hay lao động phổ thông, mà còn bao gồm cả nhân viên văn phòng, kế toán, chăm sóc khách hàng và đội ngũ công chức thực hiện các công việc có tính quy trình hóa cao.

Phản hồi các đề xuất từ phía Việt Nam, Ông Felix Weidenkaff, Chuyên gia chính sách thị trường lao động và việc làm, ILO Việt Nam đánh giá cao cách tiếp cận thẳng thắn và khoa học của Viện. Từ góc nhìn quốc tế, ông cho rằng mô hình kinh tế khu vực đang chuyển dịch từ "tăng trưởng kinh tế dẫn đến việc làm" sang "nâng cao kỹ năng để thúc đẩy tăng trưởng".

Bổ sung thêm, ông Steven Tobin, Chuyên gia kinh tế lao động, Văn phòng ILO khu vực Châu Á - Thái Bình Dương nhấn mạnh: "Dù là chuyển đổi xanh, kinh tế số hay tác động của thương mại, mẫu số chung của các thách thức hiện nay chính là sự thiếu hụt kỹ năng. Nếu không được giải quyết, đây sẽ là nút thắt kìm hãm năng suất. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ các mô hình phân tích kịch bản và kinh nghiệm quốc tế để Việt Nam xây dựng hệ thống bảo trợ xã hội và đào tạo chuyển đổi hiệu quả."

Ông Felix Weidenkaff (ILO Việt Nam) cũng khẳng định sự ủng hộ của ILO đối với các ưu tiên nghiên cứu của Bộ Nội vụ. Ông cho biết, ILO sẽ tập trung hỗ trợ Việt Nam trong ba trụ cột chính: chuyển đổi kinh tế bao trùm, bảo trợ xã hội và quản trị thị trường lao động hiện đại – hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao. Trong thời gian tới, dự kiến một nhóm kỹ thuật chung sẽ được thành lập để hiện thực hóa các ý tưởng nghiên cứu. ILO sẽ giúp Viện chuẩn hóa công cụ dự báo, xây dựng bộ chỉ số đánh giá năng lực quản trị lao động cấp tỉnh và thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu theo chủ đề từng năm (với trọng tâm năm 2026 dự kiến là vấn đề già hóa dân số).

Kết thúc buổi làm việc, ông Lê Ngự Bình trân trọng cảm ơn các đại diện ILO đã đến làm việc và trao đổi nhiều nội dung quan trọng với Viện. Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động sẽ báo cáo kết quả buổi làm việc này với Lãnh đạo Bộ Nội vụ và tiếp tục phối hợp chặt chẽ để triển khai các phương hướng hợp tác nghiên cứu cụ thể trong thời gian tới.

(Tin, ảnh: Phương Lan)