Ngày 10/8/2023, tại trụ sở Bộ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo khoa học: “Vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay”. TS. Nguyễn Ngọc Vân, nguyên Viện trưởng Viện khoa học tổ chức nhà nước (Viện KHTCNN) chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học; Lãnh đạo cùng toàn thể viên chức Viện KHTCNN.
TS. Nguyễn Ngọc Vân, nguyên Viện trưởng Viện khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Nguyễn Ngọc Vân, nguyên Viện trưởng Viện KHTCNN cảm ơn các quý vị đại biểu, các chuyên gia, nhà khoa học đã dành thời gian tham dự Hội thảo. TS. Nguyễn Ngọc Vân nhấn mạnh, qua hơn 35 năm đổi mới, việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng, đánh dấu giai đoạn phát triển mới của sự nghiệp xây dựng nhà nước kiểu mới - Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Tuy nhiên, chưa chế định rõ, đồng bộ, hiệu quả cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực nhà nước ở các cấp. Chưa khắc phục được sự chồng chéo, vướng mắc về chức năng, nhiệm vụ giữa các thiết chế, làm ảnh hưởng tới sự thống nhất quyền lực và hiệu quả hoạt động của Nhà nước. Từ đó, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị. Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước. Trong điều kiện mới, cần xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở các nguyên tắc pháp quyền, bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước. Tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động; xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan nhà nước. “Lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trung tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển nhanh, bền vững”.
PGS.TS. Đinh Dũng Sỹ, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ phát biểu tại Hội thảo
Xuất phát từ tình hình trên, đối với nước ta để đáp ứng cho công cuộc đổi mới đất nước, việc nghiên cứu về tổ chức quyền lực nhà nước vẫn được đặt ra như một nhu cầu cấp bách. Mặc dù Hiến pháp đã ghi nhận khá rõ về các quyền trong hệ thống quyền lực nhà nước, nhưng làm sao có thể đảm bảo thực hiện đúng trên thực tế, lại là vấn đề không đơn giản, nhất là đối với việc thực hiện quyền hành pháp. Các cơ quan hành pháp là nơi chỉ đạo việc thi hành pháp luật,
trực tiếp quản lý các lĩnh vực kinh tế - xã hội, có liên quan trực tiếp đến người dân.
Trong cơ chế thực hiện quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay, việc xác định
chính xác vị trí, vai trò, nội dung của quyền hành pháp có ảnh hưởng rất lớn đến các quyền khác trong cơ cấu quyền lực nhà nước và toàn bộ các lĩnh vực của đời
sống xã hội.
GS.TS. Phạm Hồng Thái, Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội phát biểu tại Hội thảo
Do đó, nhằm làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước, từ đó đề xuất quan điểm, giải pháp xác định vị trí, vai trò, nội dung quyền hành đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay, TS. Nguyễn Ngọc Vân đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học cùng các đại biểu thảo luận tập trung vào một số vấn đề chủ yếu như: quyền hành pháp và những yếu tố ảnh hưởng đến xác định vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp; kinh nghiệm một số nước trên thế giới về vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam; khái quát quy định pháp luật về vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp qua các bản Hiến pháp năm 1946, 1959, 1980, 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001), 2013; thực trạng và những vấn đề đặt ra xác định vị trí, vai trò, nội dung của quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay; bối cảnh, yêu cầu hoàn thiện vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam; quan điểm, giải pháp xác định vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Phước Thọ, Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ phát biểu tại Hội thảo
Hội thảo nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học và các đại biểu tham dự thảo luận, trao đổi và đặt ra nhiều vấn đề về quan điểm, nhận thức về quyền hành pháp cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ. Có thể hiểu như: quyền lực hành pháp là một bộ phận quyền lực nhà nước, do các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện là chủ yếu, nội dung của nó là chấp hành Hiến pháp và pháp luật bằng hoạt động xây dựng các chính sách, ban hành chính sách, các văn bản dưới luật trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật quy định, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật – đưa chính sách, pháp luật vào thực tiễn đời sống xã hội; tổ chức, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện. Bên cạnh đó, các chuyên gia, nhà khoa học cũng chỉ ra một số yếu tố ảnh hưởng đến vị trí, vai trò, nội dung của quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam.
Quang cảnh Hội thảo
Phát biểu bế mạc Hội thảo, TS. Nguyễn Ngọc Vân, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, các ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự Hội thảo, với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết của mình, các chuyên gia, các nhà khoa học đã trình bày các tham luận, các ý kiến phát biểu có hàm lượng khoa học cao, giúp cho Ban tổ chức có thêm cơ sở lý luận, thực tiễn về vị trí, vai trò, nội dung quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước trong thời gian tới.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng