Trong khuôn khổ đề tài khoa học cấp Bộ “Hoàn thiện pháp luật về tổ chức hành chính và công vụ, công chức” được phê duyệt năm 2023 do TS. Trần Thị Minh Châu làm chủ nhiệm, ngày 30/6/2023 tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo khoa học: “Thực trạng ban hành và áp dụng pháp luật về tổ chức hành chính nhà nước, công vụ, công chức”. PGS.TS. Nguyễn Minh Phương giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có các chuyên gia, các nhà khoa học cùng toàn thể viên chức thuộc Viện KHTCNN.
PGS.TS. Nguyễn Minh Phương giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Minh Phương giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia cảm ơn các quý vị đại biểu, các chuyên gia, các nhà khoa học đã dành thời gian tham dự Hội thảo. PGS.TS. Nguyễn Minh Phương cho rằng xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là mục tiêu và được Đảng ta xác định mang tính tất yếu, khách quan, cấp thiết. Trong nhà nước pháp quyền, tính thượng tôn pháp luật để quản lý xã hội, quản lý nhà nước được đề cao và đảm bảo. Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Nhà nước và tổ chức hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật”.
TS. Trần Thị Minh Châu, chuyên viên chính, Vụ Pháp chế, Chủ nhiệm Đề tài báo cáo đề dẫn Hội thảo
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã nhận định về định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030, trong đó có nhiệm vụ về: “Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì Nhân dân phục vụ, vì sự phát triển của đất nước”. Để thực hiện nhiệm vụ trọng tâm và xuyên suốt một trong những giải pháp được đặt ra là: “Xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của dân, doanh nghiệp làm trọng tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển nhanh, bền vững” và “gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật”. Một trong những yếu tố quan trọng, quyết định đến hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước chính là con người trong bộ máy đó và cách thức tổ chức, sắp xếp, vận hành cơ cấu các đơn vị bên trong bộ máy, nên các quy phạm pháp luật điều chỉnh vấn đề này cần được hoàn thiện, bổ khuyết thường xuyên, nhằm tạo ra hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước trong hệ thống chính trị.
TS. Phạm Đức Toàn, Phó Trưởng ban, Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương phát biểu tại Hội thảo
Trên thực tế, các quy phạm pháp luật về tổ chức hành chính nhà nước và công vụ, công chức đã không ngừng sửa đổi, dần hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu quản trị quốc gia hiện đại, đáp ứng yêu cầu, bối cảnh, tình hình mới. Tuy nhiên, khi áp dụng thực tiễn và đời sống xã hội luôn có thay đổi mạnh mẽ, các “lỗ hổng pháp lý” tiếp tục được phát hiện, xảy ra trên thực tế và dự báo trong tương lai sẽ có nhiều tình huống phát sinh cần điều chỉnh bởi quy phạm pháp luật.
PGS.TS. Nguyễn Minh Phương đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học cùng các đại biểu thảo luận tập trung vào một số vấn đề chủ yếu như: cách thức tổ chức, sắp xếp bộ máy, nhân sự của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, chưa thực sự bảo đảm tinh, gọn đầu mối, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Việc tổ chức, sắp xếp đơn vị hành chính dẫn đến dôi dư nhiều cán bộ, công chức thuộc diện sắp xếp; các vấn đề liên quan đến các quy định pháp luật về sắp xếp và tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập; các vấn đề liên quan đến công chức, công vụ có tính xuyên suốt như về đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm cán bộ, công chức; trọng dụng người có tài năng trong hoạt động công vụ; thi tuyển chức danh lãnh đạo tại các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; các vấn khác liên quan đến hoàn thiện hệ thống pháp luật như kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật sau khi được ban hành; kiểm soát trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và vấn đề xử lý các vi phạm pháp luật; các vấn đề được Đảng xác định tại Văn kiện, Nghị quyết và tính khả thi trong việc quy phạm hóa thành pháp luật để áp dụng trên thực tiễn; kinh nghiệm quốc tế trong lĩnh vực tổ chức hành chính, công vụ, công chức.
ThS. Vũ Tiến Dũng, Phó Vụ trưởng, Vụ Pháp chế, Bộ Nội vụ phát biểu tại Hội thảo
Hội thảo nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học và các đại biểu tham dự về vai trò của phân cấp, phân quyền đối với kiểm soát quyền lực trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; những vướng mắc, bất cập của phân cấp, phân quyền đối với địa phương hiện nay. Từ đó, đề xuất giải pháp về phân quyền, phân cấp nhằm tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước như: việc phân cấp, phân quyền cần gắn với điều kiện sử dụng nguồn lực: nhân lực, vật lực, tài lực để tạo nên sự chủ động, năng động, sáng tạo của chính quyền địa phương khi thực thi nhiệm vụ; phân quyền, phân cấp cần gắn với thanh tra, kiểm tra, giám sát, phát hiện sai sót để kịp thời đề xuất phương án khắc phục, kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý hoặc xử lý theo thẩm quyền; phân cấp, phân quyền cần tính đến khả năng đáp ứng nhiệm vụ của chính quyền địa phương, tránh trường hợp phân cấp nhiều nhiệm vụ vượt quá năng lực, điều kiện thực hiện, dẫn đến lúng túng trong xử lý tình huống, vi phạm các quy định của pháp luật hoặc có nhiều văn bản, đề nghị phải xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên khi thực hiện.
ThS. Trần Thị Hồng An, chuyên viên chính, Vụ Pháp chế, Bộ Nội vụ phát biểu tại Hội thảo
Ngoài ra các chuyên gia, nhà khoa học cũng đưa ra một số giải pháp về quản lý công theo năng lực ở nước ta hiện nay; đề xuất giải pháp hoàn thiện các quy định pháp luật về dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của cán bộ, công chức; những vấn đề bất cập trong pháp luật về công vụ, công chức hiện nay và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện; giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật góp phần đáp ứng yêu cầu hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam; kinh nghiệm của Vương quốc Anh về công vụ, công chức,…
Quang cảnh Hội thảo
Phát biểu bế mạc Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Minh Phương cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, các ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự Hội thảo, với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết của mình, các chuyên gia, các nhà khoa học đã trình bày các tham luận, các ý kiến phát biểu có hàm lượng khoa học cao, nhằm giúp cho Ban chủ nhiệm đề tài có thêm gợi mở bổ sung, hoàn thiện nội dung nghiên cứu Đề tài./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng