Trong khuôn khổ đề tài cấp Bộ, ngày 26/7/2023, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo khoa học: “Lý luận và thực tiễn về thiết chế Hội đồng nhân dân trong cấu trúc bộ máy nhà nước ở Việt Nam”. TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng điều hành công tác Viện khoa học tổ chức nhà nước (Viện KHTCNN) chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có các chuyên gia, các nhà khoa học; Lãnh đạo cùng toàn thể viên chức Viện KHTCNN.
TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng điều hành công tác Viện KHTCNN cảm ơn các quý vị đại biểu, các chuyên gia, các nhà khoa học đã dành thời gian tham dự Hội thảo. TS. Lê Anh Tuấn nhấn mạnh, sau khi Hiến pháp năm 2013 và Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 được ban hành, tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp đã có nhiều đổi mới. Tuy nhiên thực tế đến nay thiết chế HĐND vẫn còn rất nhiều vấn đề cần nghiên cứu, làm rõ. Do đó, TS. Lê Anh Tuấn đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học cùng các đại biểu thảo luận tập trung vào một số vấn đề chủ yếu như: nội hàm khái niệm: thiết chế Hội đồng nhân dân là gì? gồm những bộ phận hợp thành nào?; HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước hay chỉ là cơ quan đại diện?; HĐND là cơ quan thuộc nhánh lập pháp hay hành pháp?; quan hệ của Hội đồng nhân dân với Quốc hội và Chính phủ như thế nào?; những điều kiện bảo đảm tính thực quyền của thiết chế HĐND trong việc thực hiện chức năng quyền lực và chức năng đại diện?; kinh nghiệm tổ chức cơ quan dân cử ở địa phương các nước và giá trị tham khảo đối với Việt Nam; những đơn vị hành chính nào cần tổ chức HĐND và đơn vị hành chính nào không nên tổ chức HĐND; các nội dung hoàn thiện thiết chế HĐND ở nước ta hiện nay.
TS. Hoàng Thị Ngân, nguyên Vụ trưởng Vụ Cải cách hành chính và Công vụ, Văn phòng Chính phủ phát biểu tại Hội thảo
Hội thảo nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học và các đại biểu tham dự về vị trí, vai trò và chức năng, nhiệm vụ của cơ quan dân cử ở một số quốc gia trên thế giới. Từ đó rút ra bài học tham khảo đối với Việt Nam như xây dựng một hệ thống pháp luật minh bạch và tăng cường tính đại diện của cơ quan dân cử; đóng góp vào việc xây dựng một hệ thống pháp luật hiệu quả, minh bạch và đáng tin cậy ở Việt Nam, đồng thời thúc đẩy tính công bằng và tính đại diện trong quyết định chính sách quốc gia. Bên cạnh đó, các chuyên gia, nhà khoa học cũng đưa ra các quan điểm đổi mới thiết chế HĐND ở nước ta như: đổi mới tổ chức, hoạt động của HĐND nói riêng phải phù hợp với thiết kế tổng thể của bộ máy nhà nước, bảo đảm tính thống nhất của quyền lực nhà nước và nhằm mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương; HĐND phải tổ chức, hoạt động theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng và các quy định của Hiến pháp hiện hành; HĐND phải bảo đảm tính đặc thù của mỗi địa phương; tăng cường phân cấp quản lý, tăng thẩm quyền cho HĐND địa phương, giảm tải cho Trung ương; tổ chức các đơn vị hành chính ở Việt Nam theo hướng quy mô ngày càng lớn; tổ chức HĐND theo hướng mở rộng dân chủ, tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương.
GS. TS Thái Vĩnh Thắn, Đại học luật Hà Nội phát biểu tại Hội thảo
PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, Giảng viên cao cấp Học viện Hành chính Quốc gia phát biểu tại Hội thảo
Ngoài ra, các chuyên gia, nhà khoa học cũng đưa ra các giải pháp đổi mới thiết chế HĐND ở nước ta. Nhìn chung, các đại biểu cho rằng đổi mới thiết chế HĐND ở nước ta hiện nay cần phải gắn với đổi mới đồng bộ của cả bộ máy nhà nước, phải làm sao cho chính quyền địa phương nói chung, HĐND nói riêng được tổ chức và hoạt động ngày càng hiệu quả hơn, thực sự đại diện cho ý chí và nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân địa phương, đưa ra được những quyết sách phù hợp cho từng địa phương, từng bước nâng cao được đời sống của Nhân dân, nhất là những địa phương có nhiều khó khăn, khó phát triển, công bằng giữa các địa phương phải được bảo đảm, xã hội ngày càng văn minh để nhanh chóng đạt được mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”,…
Quang cảnh Hội thảo
Phát biểu bế mạc Hội thảo, TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, các ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự Hội thảo, với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết của mình, các chuyên gia, các nhà khoa học đã trình bày các tham luận, các ý kiến phát biểu có hàm lượng khoa học cao, nhằm giúp cho Ban chủ nhiệm Đề tài bổ sung, hoàn thiện nội dung nghiên cứu./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng