Trong khuôn khổ đề tài cấp Bộ, ngày 11/8/2023, tại trụ sở Bộ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo khoa học: “Cơ sở khoa học đổi mới phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam”. TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng điều hành công tác Viện khoa học tổ chức nhà nước chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học; Lãnh đạo cùng toàn thể viên chức Viện khoa học tổ chức nhà nước.
TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng điều hành Viện khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng điều hành Viện khoa học tổ chức nhà nước cảm ơn các quý vị đại biểu, các chuyên gia, nhà khoa học đã dành thời gian tham dự Hội thảo. TS. Lê Anh Tuấn nhấn mạnh, việc đổi mới phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam luôn là vấn đề trọng tâm được thể hiện trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính từ trước đến nay. Tuy nhiên, phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước bên cạnh một số đổi mới nhất định, vẫn đang còn một số tồn tại, bất hợp lý, chưa hoàn toàn phù hợp với đặc điểm, tính chất của hoạt động nền hành chính phát triển.
TS. Nguyễn Thị Ngọc Lan, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam phát biểu tại Hội thảo
Do đó, nhằm làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam, từ đó đề xuất quan điểm, định hướng, giải pháp đổi mới phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam trong thời gian tới. TS. Lê Anh Tuấn đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học cùng các đại biểu thảo luận tập trung vào một số vấn đề chủ yếu như: một số vấn đề lý luận về phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam như: Tập trung làm rõ một số khái niệm cơ bản (phương thức hoạt động, phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước); nội hàm nội dung phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước; nguyên tắc hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước; một số yếu tố ảnh hưởng đến phướng thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước; phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước của một số quốc gia trên thế giới và những giá trị kham khảo cho Việt Nam; thực trạng về phương thức hoạt động của bộ máy hành chính ở Trung ương (Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang bộ) và những vấn đề đặt ra; thực trạng về phương thức hoạt động của bộ máy hành chính cấp tỉnh (UBND cấp tỉnh, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh) và những vấn đề đặt ra; bối cảnh tình hình trong nước, quốc tế và yêu cầu đổi mới phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam; quan điểm, giải pháp đổi mới phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay; một số đề xuất hoàn thiện phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay.
PGS.TS. Đinh Dũng Sỹ, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ phát biểu tại Hội thảo
Hội thảo nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng việc tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phương thức hoạt động của bộ máy hành chính có 4 vấn đề then chốt: (1) Cần nhận thức đầy đủ và làm rõ mối quan hệ giữa nguyên tắc pháp quyền và nguyên tắc tập trung dân chủ. Trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền, nguyên tắc tập trung dân chủ phải được thực hiện trên cơ sở pháp quyền, tuân thủ pháp quyền, tức là phải thượng tôn luật pháp, không thể nhân danh tập trung dân chủ để có thể đứng trên pháp luật, bất chấp pháp luật. (2) Cần tiếp tục phân biệt, tách bạch các hoạt động cơ bản của bộ máy hành chính nhà nước, của từng thiết chế của bộ máy này phù hợp với nền kinh tế thị trường và yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa để bảo đảm minh bạch, xác lập cơ chế kiểm soát quyền lực có hiệu quả. Pháp luật phải củng cố và thúc đẩy quá trình tất yếu khách quan này. (3) Pháp luật cần quy định đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về cơ chế phân quyền, phân cấp, ủy quyền trong hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước. (4) Đổi mới kỹ thuật lập pháp, lập quy để góp phần đổi mới việc phân công, phân định thẩm quyền, trách nhiệm giữa các thiết chế của bộ máy nhà nước; giữa các thiết chế của bộ máy hành chính nhà nước; giữa các cấp chính quyền, khắc phục tình trạng quy định không minh bạch, chồng chéo, trùng lắp, bổ trống chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, không phân định rõ thẩm quyền và trách nhiệm.
PGS.TS. Trần Thị Diệu Oanh, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ phát biểu tại Hội thảo
Ngoài ra, các chuyên gia, nhà khoa học cũng đặt ra một số vấn đề trong đổi mới phương thực hoạt động của Chính phủ như: lựa chọn mô hình, khi nào thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, biểu quyết theo đa số với nguyên tắc thủ trưởng, cá nhân chịu trách nhiệm; cải cách chế độ hội họp của Chính phủ; xác lập địa vị pháp lý của thiết chế Thường trực Chính phủ; phân định rõ ràng hơn trách nhiệm, quyền hạn của Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với tư cách là thành viên Chính phủ trên cơ sở xác định trách nhiệm cá nhân người đứng đầu, đổi mới cơ chế xử lý công việc có tính liên ngành từ Thủ tướng, các Phó Thủ tướng đến các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ; siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính trong hoạt động của Chính phủ, …
Quang cảnh Hội thảo
Phát biểu bế mạc Hội thảo, TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, các ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự Hội thảo, với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết của mình, các chuyên gia, các nhà khoa học đã trình bày các tham luận, các ý kiến phát biểu có hàm lượng khoa học cao, nhằm giúp cho Ban chủ nhiệm đề tài bổ sung, hoàn thiện nội dung nghiên cứu./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng