Ngày 13/3/2015, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu Đề tài khoa học cấp Bộ “Nghiên cứu hoàn thiện thể chế quản lý đối với hiệp hội các tổ chức kinh tế đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế” (Đề tài) do CN. Trần Thanh Phương, Chuyên viên chính Vụ Tổ chức phi chính phủ Bộ Nội vụ làm Chủ nhiệm Đề tài. Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) gồm có 07 thành viên do TS. Trần Văn Tuấn, nguyên Bộ trưởng Bộ Nội vụ là Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu. Tham dự buổi nghiệm thu có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Viện.
TS. Trần Văn Tuấn, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu chủ trì cuộc họp
Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đang diễn ra nhanh chóng, sâu rộng, các hiệp hội đã làm tốt chức năng của mình. Song, khung pháp lý quản lý công tác hội còn thiếu, chưa phân biệt rõ các loại hình tổ chức hội nghề nghiệp nên chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu ra đời, phát triển của hiệp hội cũng như khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về công tác hội. Vì vậy, thực hiện Đề tài: “Nghiên cứu hoàn thiện thể chế quản lý đối với hiệp hội các tổ chức kinh tế đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế” là rất cần thiết, nhằm đề xuất cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của của hiệp hội các tổ chức kinh tế và nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về công tác hội.
CN. Trần Thanh Phương trình báo cáo tóm tắt kết quả nghiên cứu
Thay mặt Nhóm nghiên cứu, CN. Trần Thanh Phương đã trình báo cáo tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài. Theo đó, Nhóm nghiên cứu đã trình bày lịch sử sự xuất hiện khái niệm hiệp hội của các tổ chức kinh tế Việt Nam; vai trò, vị trí của hiệp hội và đặc điểm nội dung thể chế quản lý đối với hiệp hội. Hiện nay, văn bản quy phạm pháp luật cao nhất điều chỉnh quản lý hiệp hội là Nghị định số 45/NĐ-CP ngày 21/4/2010 của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội. Tuy nhiên, do nằm chung với loại hình hội, tổng hội, hiệp hội, câu lạc bộ… nên nội dung về thể chế quản lý hiệp hội còn chung chung, chưa phân định rõ và chưa phát huy được hiệu quả của loại hình tổ chức này. Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra kinh nghiệm xây dựng thể chế quản lý hội, hiệp hội của một số nước trên thế giới như: Kinh nghiệm xây dựng pháp luật về hội, hiệp hội của một số tổ chức quốc tế được thông qua Hội nghị ở Kenya tháng 7 năm 2004 và quy định pháp luật về hội, hiệp hội của một số nước theo 3 vấn đề: Quyền lập hội, nội dung quy định pháp luật và nguồn văn bản điều chỉnh tổ chức hoạt động của hiệp hội. Sau khi nghiên cứu thực trạng thể chế quản lý đối với các hiệp hội của các tổ chức kinh tế, nhóm nghiên cứu đã đưa ra được 3 quan điểm, 7 định hướng, 3 nhóm giải pháp và 11 kiến nghị để hoàn thiện thể chế quản lý đối với hiệp hội của các tổ chức kinh tế đáp ứng yêu cầu hội nhập.
PGS.TS Đỗ Minh Cương nhận xét phản biện Đề tài
Sau khi nghe Chủ nhiệm Đề tài báo cáo tóm tắt kết quả của Đề tài, các thành viên Hội đồng nghiệm thu đánh giá: Đây là một Đề tài rất có ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn bởi lẽ: Trong bối cảnh nước ta đang tiến hành xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, các hiệp hội nước ta phát triển chưa nhiều, chưa mạnh và tác dụng còn hạn chế; có nhiều nguyên nhân nhưng một nguyên nhân quan trọng là thể chế quản lý đối với hiệp hội còn nhiều bất cập. Một nghiên cứu sâu về hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước đối với hiệp hội là điều quan trọng. Đề tài có kết cấu hợp lý, bố cục, dung lượng giữa các chương khá cân đối. Trong phần đánh giá thực trạng thể chế quản lý nhà nước, nhóm nghiên cứu đã chỉ ra khá rõ ràng tồn tại yếu kém và nguyên nhân của những hạn chế trong thể chế quản lý nhà nước đối với công tác hội. Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu đã đưa ra được các kiến nghị, đề xuất cần thiết trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác hội.
Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần chỉnh sửa bổ sung một số điểm để Đề tài hoàn thiện hơn như: Quy phạm trình bày, ngôn ngữ văn phong cần tăng tính khách quan, khoa học; các kết quả minh họa cần dẫn nguồn, bổ sung một số bảng biểu minh họa; sau mỗi vấn đề nghiên cứu cần có đánh giá nhận xét rút ra bài học kinh nghiệm cụ thể; cần chú ý đến mối liên hệ giữa các vấn đề, các chương; trong phần kiến nghị đề xuất cần nêu hướng quản lý nhà nước cụ thể rõ ràng: Quản lý cái gì? Giao cho ai làm? Làm như thế nào? Mục tiêu đánh giá và điều kiện thực hiện? Nhóm thực hiện đề tài cũng nên tính tới sức ép từ bên ngoài, từ các tổ chức và thông lệ quốc tế đối với các hiệp hội của nước ta.
Phát biểu kết luận Hội đồng nghiệm thu, TS. Trần Văn Tuấn, Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao kết quả đã đạt được của đề tài. TS. Trần Văn Tuấn cho rằng kết quả của Đề tài sẽ có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý nhà nước của Vụ Tổ chức phi chính phủ, Bộ Nội vụ và các cá nhân tổ chức có liên quan. TS. Trần Văn Tuấn đề nghị Nhóm nghiên cứu thực hiện Đề tài tổng hợp, tiếp thu có chọn lọc các ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng nghiệm thu để bổ sung và hoàn thiện Đề tài.
Kết quả bỏ phiếu, Đề tài được Hội đồng nghiệm thu đánh giá đạt loại: Khá.
Kim Liên