Triển khai kế hoạch điều tra, khảo sát của Dự án “Điều tra đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp về tổ chức quản lý các đơn vị kinh tế trong và ngoài nhà nước hoạt động ở Việt Nam”, từ 23/7 đến 21/8/2014, đoàn công tác của Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ (Đoàn công tác) do Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước Vũ Thị Hiền làm Trưởng đoàn cùng các chuyên gia, nghiên cứu viên của Viện đã thực hiện khảo sát, tọa đàm tại 2 cơ quan thuộc Chính phủ là Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và một số hiệp hội doanh nghiệp khu vực phía Bắc.
Mục đích của đợt điều tra, khảo sát nhằm thu thập thông tin, đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động của các tổng công ty nhà nước và một số hiệp hội doanh nghiệp có phạm vi hoạt động trên cả nước được lựa chọn. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp đổi mới tổ chức quản lý cần thiết đối với các đơn vị kinh tế trong và ngoài nhà nước nêu trên. Nội dung các cuộc điều tra, khảo sát tập trung vào hai nội dung chính bao gồm khảo sát, tọa đàm và điều tra xã hội học.
Theo kế hoạch đã được phê duyệt, đối tượng điều tra, khảo sát được chia thành 2 nhóm: Nhóm thứ nhất gồm các tổng công ty nhà nước có tỷ lệ vốn nhà nước chủ sở hữu chiếm từ 51% trở lên, cơ quan chủ quản và một số công ty trực thuộc; nhóm đối tượng thứ hai là các hiệp hội doanh nghiệp thuộc lĩnh vực sản xuất, kinh doanh hoạt động trên phạm vi toàn quốc. Theo đó, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức 10 cuộc khảo sát trên phạm vi toàn quốc trong thời gian từ cuối tháng 7 đến hết tháng 8/2014. Tại khu vực phía Bắc, Đoàn công tác đã thực hiện tọa đàm, khảo sát với 4 đơn vị kinh tế trong và ngoài nhà nước, bao gồm Tổng công ty Truyền hình Cáp – Đài Truyền hình Việt Nam, Tổng công ty EMICO – Đài Tiếng nói Việt Nam, Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam và Hiệp hội Bất động sản Việt Nam.
Qua các buổi tọa đàm, khảo sát, các tổng công ty và công ty trực thuộc đã tích cực trao đổi và phản ánh một số vấn đề tâm điểm trong thực trạng cơ cấu tổ chức, quản lý và hoạt động của đơn vị. Đánh giá chung về thuận lợi và khó khăn, đại biểu từ phía các tổng công ty thừa nhận sự hỗ trợ và uy tín của các cơ quan quản lý tạo ra nhiều lợi thế cho các tổng công ty nhà nước và các công ty trực thuộc trong quá trình tạo dựng thương hiệu và tổ chức kinh doanh. Một mặt, tổng công ty được hưởng uy tín lâu năm của Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, mặt khác cơ quan quản lý cần dựa vào tổng công ty trong quá trình triển khai các dự án, nhất là trong các dự án với đối tác nước ngoài về các mặt huy động nhân lực, vật lực, duy tu, sửa chữa thiết bị... Bên cạnh đó, thông qua tọa đàm, một số vấn đề còn hạn chế, bất cập cũng đã được trao đổi làm rõ liên quan đến những khó khăn trong việc tái đầu tư vốn chủ sở hữu; những nguyên nhân ảnh hưởng đến tốc độ và lộ trình cổ phần hóa, một số rào cản trong quá trình thoái vốn; những hạn chế trong chế độ lương, bảo hiểm, hưu trí. Qua đó, các đại biểu đề xuất Bộ Nội vụ xem xét nghiên cứu để quy định chi tiết hơn về chế độ dành cho doanh nghiệp vừa thực hiện hoạt động kinh doanh, vừa thực hiện nhiệm vụ chính trị và đồng thời trao đổi với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thống nhất các quy định về bảo hiểm, hưu trí để đảm bảo công bằng giữa mức thu và mức thanh toán chi trả bảo hiểm và giải quyết hưu trí cho người làm việc trong các công ty trực thuộc tổng công ty nhà nước. Ngoài ra, chế độ chính sách của Nhà nước cần thông thoáng hơn sẽ tăng cường sức mạnh cạnh tranh của các công ty trực thuộc.
Ý kiến từ phía các hiệp hội doanh nghiệp tham gia tọa đàm cho rằng nhìn chung các chính sách, quy định của Nhà nước đối với Hiệp hội phù hợp và đảm bảo để các hiệp hội hoạt động tốt. Tuy nhiên trong quá trình thành lập và hoạt động, các hiệp hội còn gặp không ít khó khăn. Qua đó, các đại biểu các hiệp hội tham gia tọa đàm kiến nghị Nhà nước một số nội dung như sau: Thống nhất các quy định để tạo điều kiện cho các hiệp hội có hội viên là doanh nghiệp nước ngoài; có cơ chế trao quyền cho hiệp hội đánh giá, xếp loại doanh nghiệp và thừa nhận bằng văn bản các đánh giá, xếp loại của doanh nghiệp; cho phép hiệp hội có quyền cấp chứng chỉ nghề nghiệp trong một số lĩnh vực thuộc phạm vi hoạt động và chuyên môn của hiệp hội. Về cơ chế phản biện chính sách, cần quy định rõ ràng về thời gian góp ý và quy định rõ ràng, mang tính bắt buộc về cơ chế tiếp thu ý kiến chuyên môn của các hiệp hội trong quá trình hoạch định chính sách nhà nước. Ngoài ra một số hiệp hội đề xuất phối hợp với Viện Khoa học tổ chức nhà nước phối hợp thực hiện một số dự án nghiên cứu, tổ chức các khóa đào tạo, mời chuyên gia của Viện và các đơn vị hữu quan tham dự.
Tại các buổi làm việc, Phó Viện trưởng Vũ Thị Hiền thay mặt Đoàn công tác, đã cảm ơn và đánh giá cao sự giúp đỡ, phối hợp của các cơ quan quản lý, các tổng công ty, các công ty trực thuộc và các hiệp hội doanh nghiệp đã chủ động tích cực phối hợp tổ chức thực hiện điều tra, khảo sát về thực trạng tổ chức, quản lý các đơn vị kinh tế trong và ngoài nhà nước.
Viện Khoa học tổ chức nhà nước sẽ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến phản ánh của các đại biểu, sớm hoàn thiện báo cáo lãnh đạo Bộ Nội vụ xem xét những kiến nghị, đề xuất của các địa phương để có những thay đổi về cơ chế, chính sách phù hợp trong việc tiếp tục đổi mới tổ chức, cơ chế quản lý các đơn vị kinh tế trong và ngoài nhà nước ở Việt Nam hiện nay.
Dưới đây là một số hình ảnh về hoạt động điều tra, khảo sát của Đoàn công tác:
Phó Viện trưởng Viện KHTCNN Vũ Thị Hiền trao đổi tọa đàm
Quang cảnh buổi tọa đàm, khảo sát tại Tổng công ty Truyền hình Cáp Việt Nam thuộc Đài Truyền hình Việt Nam
Đoàn công tác của Viện KHTCNN trao đổi, tọa đàm với Tổng công ty EMICO, Đài Tiếng nói Việt Nam
Đại diện Lãnh đạo Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam
và các doanh nghiệp hội viên tham gia tọa đàm, khảo sát
Đoàn công tác Viện KHTCNN trao đổi, tọa đàm với
Lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản Việt Nam.
Quỳnh Giang