Ngày 30/12/2022, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài thuộc Chương trình khoa học trọng điểm cấp Bộ: “Đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả” do TS. Đặng Thành Lê, Viện trưởng Viện nghiên cứu khoa học hành chính làm chủ nhiệm, Học viện Hành chính Quốc gia là đơn vị tổ chức chủ trì.
TS. Nguyễn Ngọc Vân, Phó Chủ tịch Hội đồng chủ trì buổi nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Đặng Thành Lê, Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học hành chính, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền xã, thị trấn luôn là vấn đề thời sự ở nước ta từ trước đến nay, nhất là từ khi thực hiện công cuộc đổi mới đất nước và cải cách hành chính. Hiện đang tồn tại những nhận thức và quan điểm khác nhau về vị trí, vai trò, chức năng, thẩm quyền của chính quyền xã, thị trấn như: về tính nhà nước và tính tự quản của chính quyền xã, thị trấn; về mô hình tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy chính quyền xã, thị trấn.
Điều đó đặt ra sự cần thiết phải tiếp tục đầu tư nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn nhiều hơn, sâu hơn, toàn diện hơn, căn cơ hơn về tổ chức hoạt động của chính quyền xã, thị trấn phù hợp với vị trí tính chất của đơn vị hành chính xã, thị trấn trong bối cảnh đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả, và đây lại càng là yêu cầu cấp thiết hơn. Như vậy có thể nói đề tài “Đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả” có tính cấp thiết cao, đáp ứng đúng và trúng đòi hỏi thực tiễn, góp phần trực tiếp vào việc hoạch định các chủ trương chính sách có liên quan đến đổi mới tổ chức hoạt động của chính quyền xã, thị trấn nói riêng và chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay nói chung.
TS. Đặng Thành Lê, Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học hành chính, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm kết quả nghiên cứu của Đề tài
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Đề tài có mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng phạm vi nghiên cứu riêng, không trùng lặp với các đề tài đã nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu đã phân tích được một số vấn đề lý luận và pháp lý cần thiết có liên quan đến tổ chức, hoạt động của chính quyền xã, thị trấn gắn với yêu cầu của đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả đối với tổ chức, hoạt động của chính quyền xã, thị trấn; trình bày được một số kinh nghiệm nước ngoài về tổ chức, hoạt động của chính quyền xã, thị trấn; rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Đồng thời, Nhóm nghiên cứu đã phân tích thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền xã, thị trấn về chức năng nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và hoạt động của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân xã, thị trấn, từ đó rút ra được những kết quả tiến bộ, cũng như những hạn chế, yếu kém, bất hợp lý và nguyên nhân.
Bên cạnh đó, Nhóm nghiên cứu đã đề xuất được một số quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền xã, thị trấn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả. Trong đó có một số đề xuất rất đáng ghi nhận như: xác định rõ tính quyền lực và tính tự quản của Hội đồng nhân dân xã, thị trấn; tổ chức bộ máy chính quyền xã, thị trấn phải linh hoạt, đa dạng, phù hợp với đặc điểm của từng địa phương; coi trọng hiệu lực, hiệu quả, phát huy tính công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của chính quyền xã, thị trấn.
PGS.TS. Phạm Hồng Thái, Đại học Luật Hà Nội nhận xét phản biện Đề tài
TS. Dương Quang Tung, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước nhận xét phản biện Đề tài
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, các thành viên của Hội đồng cũng cho rằng Nhóm nghiên cứu cần rà soát phần mở đầu, sự cần thiết, tổng quan, phương pháp; phân tích kỹ hơn phần đặc điểm; về nguyên tác tổ chức và hoạt động cần tách riêng. Các yêu cầu của quản trị quốc gia đối với tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở xã, thị trấn cần phân tích kỹ và cụ thể hơn. Phần kinh nghiệm nước ngoài phải bám vào tổ chức và hoạt động của xã, thị trấn; về đánh giá văn bản pháp luật cần chỉ rõ quy định pháp luật đã đáp ứng tổ chức và hoạt động hướng tới quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả như thế nào. Đồng thời, phần đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động cần chú ý tính tham gia của các chủ thể vào quản lý nhà nước ở xã, thị trấn đã bảo đảm chưa?; hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra còn trùng lặp cần biên tập lại; về giải pháp cần chú ý giải pháp tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm hướng tới tự quản, tăng dân chủ trực tiếp các giải pháp cần cụ thể hơn. Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu cần rà roát, chỉnh sửa lỗi kỹ thuật.
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng TS. Nguyễn Ngọc Vân, Phó Chủ tịch Hội đồng đánh giá cao sự cố gắng của Nhóm nghiên cứu, cho rằng đây là Đề tài nghiên cứu có tính cấp thiết cao, có ý nghĩa thực sự to lớn trong bối cảnh và điều kiện hiện nay. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu, chỉnh sửa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng