Ngày 13/12/2016, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ: “Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam" do ThS. Phạm Công Thoan, Trưởng phòng Nghiên cứu Tín ngưỡng và Tôn giáo, Viện Nghiên cứu Chính sách Tôn giáo, Ban Tôn giáo Chính phủ làm Chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) gồm 07 thành viên do GS.TS. Đỗ Quang Hưng, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội làm Chủ tịch Hội đồng.
ThS. Phạm Công Thoan trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài
Tại buổi nghiệm thu, ThS. Phạm Công Thoan đã thay mặt nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Thực tiễn cho thấy trong bối cảnh mở cửa hội nhập và giao lưu quốc tế rộng rãi hiện nay, số lượng người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Việt Nam ngày càng tăng lên, trong đó có một bộ phận người nước ngoài theo nhiều tôn giáo khác nhau. Do vậy, cùng với các nhu cầu tinh thần khác, nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài là một thực tế khách quan cần được tôn trọng, đảm bảo và phải được quản lý đúng đắn, hiệu quả, góp phần thiết thực vào thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại nói riêng và công cuộc đổi mới đất nước nói chung. Những năm qua, về cơ bản Nhà nước ta đã tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt tôn giáo hợp pháp, chính đáng của người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam. Tuy nhiên, công tác quản lý sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài tại Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập do hệ thống các văn bản pháp luật chưa theo kịp tình hình thực tiễn. Những bất cập trong quản lý sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài tại Việt Nam có ảnh hưởng không nhỏ đến công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. Bởi vậy, việc lựa chọn Đề tài: “Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam " có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp thiết, góp phần luận giải, đề xuất các giải pháp, kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật và giải quyết các vấn đề về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam đang đặt ra.
Đề tài được kết cấu gồm 3 chương, trong đó: Chương 1 trình bày một số vấn đề chung liên quan đến quản lý sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam; Chương 2 phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam và một số vấn đề đặt ra; Chương 3 từ những vấn đề đặt ra trong thực tiễn quản lý về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam, nhóm tác giả đã đưa ra dự báo xu hướng và một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam.
PGS.TS. Nguyễn Hồng Dương, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu tôn giáo, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam nhận xét phản biện.
Đánh giá kết quả nghiên cứu của Đề tài, ý kiến của các thành viên Hội đồng đều cho rằng đây là Đề tài có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp bách, Chủ nhiệm đề tài đã hoàn thành mục đích nghiên cứu đặt ra. Trong Chương 1, Đề tài đã làm rõ được khái niệm “sinh hoạt tôn giáo”, phân loại các hình thức sinh hoạt tôn giáo, vai trò của các hình thức sinh hoạt tôn giáo, nguồn gốc hình thành cộng đồng người nước ngoài tại Việt Nam và nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của họ. Chương 2 của Đề tài đã làm rõ được thực trạng sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam qua 2 giai đoạn: 1990 – 2004 và từ 2004 đến nay, trong đó nhóm nghiên cứu có đề cập đến tình hình sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở một số địa phương như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu…đây là những địa phương có đông người nước ngoài tới làm ăn sinh sống. Ở mỗi địa phương qua điều tra, nghiên cứu, Đề tài đã chỉ ra những biểu hiện đặc thù về thực trạng sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài tại địa phương đó. Cùng với đó, Đề tài đã khái quát được các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với vấn đề sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài tại Việt Nam và các giải pháp đối với công tác quản lý sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài tại Việt Nam. Ở Chương 3, trên cơ sở dự báo tình hình, Đề tài đã đưa ra một số kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam.
Bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, các thành viên Hội đồng cũng đã chỉ ra một số hạn chế cần bổ sung để Đề tài được hoàn thiện hơn như: Trong phần Mở đầu cần xác định mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng nghiên cứu tường minh hơn. Tên chương và một số tiết ở Chương 1, 2 và 3 cần chỉnh sửa cho rõ ràng, khoa học và phù hợp với nội dung được triển khai. Bên cạnh đó, cần xem lại một số khái niệm, không nên đồng nhất giữa sinh hoạt tôn giáo với hoạt động tôn giáo. Đồng thời, cần làm rõ hơn nguyên nhân và những vấn đề đặt ra đối với công tác quản lý nhà nước về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài tại Việt Nam. Ngoài ra, Cần chú ý lược bỏ một số nội dung thừa, trùng lắp và chỉnh sửa lại một số thuật ngữ, lỗi chính tả và lỗi kỹ thuật…
Phát biểu kết luận, GS.TS. Đỗ Quang Hưng - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu ghi nhận những cố gắng của nhóm thực hiện Đề tài, cho rằng kết quả nghiên cứu Đề tài góp phần cung cấp cơ sở lý luận, thực tiễn để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về sinh hoạt tôn giáo của người nước ngoài ở Việt Nam. Tuy nhiên để hoàn thiện, nhóm nghiên cứu cần tiếp thu những ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng để chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện Đề tài.
Kết quả bỏ phiếu đánh giá của Hội đồng: Đề tài đạt loại Khá./.
Tin, ảnh: Nguyễn Trang