Ngày 28/12/2016, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Đổi mới quản lý nhà nước đối với hội, tổ chức phi chính phủ ở nước ta trong điều kiện hội nhập quốc tế” do ông Nguyễn Tiến Thành, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) gồm 07 thành viên do PGS. TS. Nguyễn Minh Mẫn làm Chủ tịch.
Ông Nguyễn Tiến Thành trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứui
Tại buổi nghiệm thu, ông Nguyễn Tiến Thành đã thay mặt nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Thực tiễn nghiên cứu cho thấy, những năm gần đây, nền kinh tế nước ta đang chuyển mạnh sang cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Cùng với sự chuyển mình đó, các hội và tổ chức phi chính phủ đã có những bước phát triển mạnh cả về số lượng, chất lượng, quy mô, phạm vi, phương thức và hiệu quả hoạt động, có đóng góp ngày càng quan trọng, thúc đẩy sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, nhiều tổ chức phi chính phủ còn trông chờ vào nhà nước, nặng về hình thức, hoạt động kém hiệu quả, chưa thực hiện được nhiệm vụ sự thực của mình. Thể chế quản lý nhà nước đối với hội, tổ chức phi chính phủ ở Việt Nam mới chỉ dừng lại ở kiểm soát sự thành lập và đáp ứng phần nào về nhu cầu quản lý hoạt động của các tổ chức này. Phương thức Đối tác công tư đã hình thành nhưng vẫn còn mờ nhạt, chưa thể hiện rõ nét. Nhiều cơ quan nhà nước chưa nhận thức đánh giá được đúng vai trò của hội, tổ chức phi chính phủ, chưa quan tâm chủ động tạo hành lang pháp lý và điều kiện thực tế để họ phát triển… Vì vậy, việc hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước đối với hội, tổ chức phi chính phủ là một yêu cầu cấp thiết, nhất là thực thi tinh thần Hiến pháp 2013 để hội, tổ chức phi chính phủ Việt Nam hoạt động hiệu quả, chuyên nghiệp hơn, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, đáp ứng hội nhập quốc tế. Do vậy, việc lựa chọn Đề tài “Đổi mới quản lý nhà nước đối với hội, tổ chức phi chính phủ ở nước ta trong điều kiện hội nhập quốc tế” có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đổi mới thể chế quản lý nhà nước và đòi hỏi của xã hội.
Kết cấu Đề tài gồm 3 chương, trong đó: Chương 1 trình bày cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hội, tổ chức phi chính phủ; Chương 2 phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với hội, quỹ ở Việt Nam hiện nay; Chương 3: từ những bất cập đặt ra trong thực tiễn quản lý nhà nước đối với hội, quỹ ở Việt Nam hiện nay, nhóm tác giả đã đưa ra những quan điểm, phương hướng giải pháp đổi mới quản lý nhà nước trong điều kiện hội nhập quốc tế.
PGS. TS. Nguyễn Minh Mẫn - Chủ tịch hội đồng nhận xét
Đánh giá kết quả nghiên cứu của Đề tài, các thành viên Hội đồng đều cho rằng đây là Đề tài có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo tính khoa học, logic. Kết cấu Đề tài được thể hiện trong ba chương, dung lượng mỗi chương khá hợp lý. Trên cơ sở tổng quan vấn đề nghiên cứu, từ kinh nghiệm nước ngoài và yêu cầu của thực tiễn Đề tài đã làm rõ tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu. Tác giả lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp. Trong điều kiện hạn hẹp của thời gian và kinh phí, nhóm nghiên cứu đã dày công điều tra xã hội học. Đây là một cố gắng đáng ghi nhận. Ở Chương 1, Đề tài đã nêu được một số vấn đề có tính lý luận cần thiết, liên quan đến quản lý nhà nước về hội và các tổ chức phi chính phủ như: khái niệm, nguyên tắc tổ chức, hoạt động và phân loại hội và các tổ chức phi chính phủ, nhất là trong điều kiện hội nhập hiện nay. Trên cơ sở tham khảo các định nghĩa về hội và tổ chức phi chính phủ của các quốc gia và tổ chức quốc tế khác nhau, nhóm tác giả đã khái quát được 6 đặc trưng, 4 nguyên tắc hoạt động và 3 tính chất của các tổ chức này. Việc xác định rõ tính chất và vai trò của hội và các tổ chức phi chính phủ là điều kiện tiên quyết để minh bạch hóa nội dung và xây dựng hành lang pháp lý cho việc quản lý các tổ chức ấy. Ở Chương 2, nhóm nghiên cứu đã phân tích thực trạng tổ chức hoạt động của hội, quỹ, thực trạng quản lý nhà nước đối với hội, quỹ, từ đó đánh giá công tác quản lý nhà nước đối với các hội, quỹ trên các mặt: xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tổ chức bộ máy nhà nước, đội ngũ cán bộ quản lý tổ chức và hoạt động, công tác thanh tra trong việc quản lý hội và quỹ. Bên cạnh những kết quả đạt được, các tác giả đã tập trung phân tích những tồn tại, hạn chế của quản lý nhà nước hiện hành, đồng thời nêu nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm cần thiết. Những nội dung nghiên cứu được trình bày ở Chương 2 là cơ sở thực tiễn quan trọng để nhóm tác giả đề xuất những quan điểm, phương hướng giải pháp đổi mới quản lý nhà nước trong điều kiện hội nhập quốc tế được trình bày trong Chương 3 của Đề tài. Chương 3, nhóm tác giả đã đề xuất được 6 nhóm giải pháp cần thiết nhằm đổi mới quản lý đối với quỹ hội trong thời gian tới. Sáu nhóm giải pháp được đề xuất dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn, phù hợp với điều kiện cụ thể ở nước ta. Những kiến nghị của nhóm tác giả về xây dựng đội ngũ trí thức hoàn toàn hợp lý, là cơ sở quan trọng để nhà nước xây dựng cơ chế chính sách quản lý đối với quỹ hội trong thời gian tới
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, để Đề tài hoàn thiện hơn nhóm nghiên cứu cần phân định rõ các phạm trù hội, tổ chức phi chính phủ và quỹ. Khi đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động của hội, quỹ, Đề tài chỉ nêu một số vấn đề có tính định tính, chưa có sự phân loại cụ thể về loại hình hay phân loại theo cấp (trung ương và địa phương). Những kết luận đưa ra còn mang tính khái quát, chưa làm rõ nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém. Quan điểm và phương hướng đề xuất chưa gắn với những bức xúc, khác biệt đang tồn tại liên quan đến đổi mới quản lý nhà nước đối với hội và các tổ chức phi chính phủ hiện nay, các giải pháp đưa ra cần cụ thể và có tính khả thi hơn.
Phát biểu kết luận, PGS.TS. Nguyễn Minh Mẫn - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao kết quả nghiên cứu của Đề tài; cho rằng đây là một đề tài thiết thực, có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn; các phương pháp nghiên cứu mà Đề tài sử dụng là phù hợp; Đề tài có bố cục hợp lý, logic. Tuy nhiên để hoàn thiện, nhóm nghiên cứu cần tiếp thu chọn lọc những ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng để hoàn thiện Đề tài.
Kết quả bỏ phiếu đánh giá của Hội đồng: Đề tài đạt loại khá./.
Tin, ảnh: Kim Liên