Lý luận thực tiễn

Một vài kinh nghiệm về cải cách hành chính tại Thành phố Đà Nẵng

29/10/2015

Trong hơn một thập kỷ qua, những nỗ lực không ngừng cải thiện chất lượng, hiệu quả của công tác cải cách hành chính tại Đà Nẵng đã bước đầu mang lại cho thành phố này nhiều kết quả tích cực, khả quan, có sức lan toả sâu rộng, tác động mạnh mẽ và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, góp phần đưa Đà Nẵng vươn lên đạt được thứ hạng cao trên các bảng xếp hạng của các chỉ số cấp tỉnh.

Nghiên cứu khoa học tổ chức phục vụ xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong giai đoạn 1990-2015

15/10/2015

Công tác nghiên cứu khoa học, đặc biệt là khoa học tổ chức đã góp phần chuẩn bị luận cứ về lý luận và thực tiễn cho hoạch định chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước ở lĩnh vực tổ chức bộ máy nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức trong gần 25 năm qua ( từ khi Viện Khoa học tổ chức nhà nước mà tiền thân là Trung tâm Thông tin – Tư liệu thuộc Ban Tổ chức - Cán bộ của Chính phủ được thành lập ngày 01/12/1990) đã thật sự trở thành một chức năng nhiệm vụ, một lĩnh vực hoạt động quan trọng của Bộ Nội vụ và của nhiều cơ quan, tổ chức làm công tác tổ chức nhà nước ở các Bộ, ngành và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn nhân sự cao cấp Bộ Nội vụ trong buổi đầu xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân và kháng chiến kiến quốc

01/10/2015

Bộ Nội vụ là một trong 13 Bộ của Chính phủ lâm thời được thành lập ngày 28/8/1945. Ngay từ ngày đầu thành lập Bộ Nội vụ đã có vị trí đặc biệt quan trọng trong cơ cấu Chính phủ, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời giao thực hiện chức năng: Tổ chức, xây dựng và củng cố hệ thống chính quyền cách mạng, đảm bảo an ninh chính trị, trị an và đảm nhiệm một phần chức năng của Chủ tịch Phủ, theo dõi điều hành công tác nội trị, pháp chế, hành chính công và điều phối hoạt động của các bộ khác. Có thể thấy tất cả các lĩnh vực công tác Bộ Nội vụ được giao đảm nhiệm đều là những lĩnh vực quan trọng có tính chất nội trị quốc gia. Do vị trí đặc biệt quan trọng của Bộ Nội vụ trong Chính phủ lâm thời, Chính phủ liên hiệp kháng chiến nên Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm lựa chọn nhân sự cao cấp bố trí vào các vị trí lãnh đạo chủ chốt của Bộ Nội vụ.

Vai trò của Bộ Nội vụ trong tiến trình cải cách hành chính nhà nước

15/09/2015

1. Cơ sở chính trị - pháp lý của cải cách bộ máy nhà nước mà trọng tâm là cải cách nền hành chính Đại hội lần thứ VI của Đảng năm 1986 đã quyết định đường lối đổi mới đất nước, một quyết định có tính cách mạng từ nhận thức tới hành động trong việc chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đây là bước chuyển đổi có ý nghĩa lịch sử, Đảng và nhà nước ta đã vượt lên chính mình, tạo nền tảng cho một thời kì phát triển kinh tế - xã hội đầy sinh động với nhiều thành tựu ngoạn mục đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng nghiêm trọng trước bờ vực của sự sụp đổ để phát triển từ đầu những năm 90 trở lại đây.

Viện Khoa học tổ chức nhà nước - 25 năm xây dựng và phát triển

14/08/2015

I. Quá trình hình thành và phát triển Từ năm 1986, Việt Nam đã bắt đầu tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, đem lại những thành công ban đầu vô cùng quan trọng, giúp đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội nghiêm trọng đe dọa sự tồn vong của chế độ, với vai trò là cơ quan tham mưu của Đảng và Nhà nước về công tác tổ chức bộ máy nhà nước và công tác cán bộ, Ban Tổ chức - Cán bộ của Chính phủ (nay là Bộ Nội vụ) đã nhận thức rõ trách nhiệm của mình về sự cần thiết phải có tổ chức nghiên cứu về khoa học tổ chức nhà nước một cách cơ bản, có hệ thống, nhằm hình thành lý luận khoa học làm cơ sở cho các quyết định cải cách bộ máy nhà nước cải cách nền hành chính phù hợp với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền và hội nhập quốc tế. Trên cơ sở Nghị định số 135-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Tổ chức - Cán bộ của Chính phủ, ngày 01/12/1990 Bộ trưởng, Trưởng Ban Tổ chức - Cán bộ của Chính phủ Phan Ngọc Tường đã ký ban hành Quy định số 539/TCCP thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy và phương hướng hoạt động của Trung tâm Thông tin - Tư liệu - tiền thân của Viện Khoa học tổ chức nhà nước ngày nay. Tháng 8/1991, Trung tâm Thông tin - Tư liệu đổi tên là Trung tâm nghiên cứu Khoa học và Thông tin.

Một số vấn đề về trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức ở nước ta hiện nay

31/07/2015

Công vụ là một loại hoạt động nhân danh quyền lực nhà nước, nói đến công vụ là nói đến trách nhiệm của cán bộ, công chức trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ nhằm mục tiêu phục vụ người dân và xã hội. Trách nhiệm công vụ là việc cán bộ, công chức tự ý thức về quyền và nhiệm vụ được phân công cũng như bổn phận phải thực hiện các quyền và nhiệm vụ đó. Một nền công vụ hiệu lực, hiệu quả đều dựa trên cơ sở đề cao tính trách nhiệm với tinh thần tận tụy, mẫn cán và làm tròn bổn phận của cán bộ, công chức. Với ý nghĩa quan trọng như vậy, bất kỳ nhà nước nào cũng phải xây dựng một nền công vụ hiệu lực, hiệu quả và nhấn mạnh đến vấn đề trách nhiệm công vụ. Trong phạm vi bài viết này, tác giả tập trung trình bày những nội dung cơ bản về trách nhiệm công vụ, qua đó góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng cho việc xây dựng, hoàn thiện chính sách về quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, trong đó có đề cao và đảm bảo thực hiện trách nhiệm của cán bộ, công chức trong hoạt động thực thi công vụ.

Một số phương pháp tổ chức phong trào thi đua đạt hiệu quả trong giai đoạn hiện nay

01/07/2015

Sau hơn 10 năm thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW ngày 21/5/2004 của Bộ Chính trị khóa IX, công tác thi đua, khen thưởng đã có chuyển biến tích cực, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng, đối ngoại và tăng cường đoàn kết dân tộc. Phong trào thi đua yêu nước đã được tổ chức sâu rộng, từng bước đổi mới nội dung, hình thức phát động thi đua, bám sát thực tiễn, gắn với Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" và thực hiện nhiệm vụ chính trị ở từng địa phương, đơn vị. Công tác khen thưởng cơ bản bảo đảm theo quy định của pháp luật, đã động viên, tôn vinh kịp thời tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc. Việc phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt đã được quan tâm hơn. Hệ thống pháp luật về thi đua, khen thưởng từng bước được hoàn thiện. Bộ máy làm công tác thi đua, khen thưởng các cấp được củng cố, kiện toàn. Các cơ quan truyền thông đại chúng có nhiều hình thức tuyên truyền về các phong trào thi đua và biểu dương người tốt, việc tốt.

Mối tương quan giữa hoạt động tự quản của cộng đồng dân cư và thực thi quyền lực nhà nước ở cơ sở

29/05/2015

1. Lợi ích của việc phát huy hoạt động tự quản của cộng đồng dân cư trong việc thực thi quyền lực nhà nước ở cơ sở Nói đến sức mạnh của nhà nước, ngày xưa được đo lường bằng số lượng dân cư, quy mô lãnh thổ, quân số binh sĩ... ngày nay được so sánh bằng mức tăng và quy mô GDP, chỉ số phát triển con người HDI, chỉ tiêu quân sự...; nguyên tắc của nhà nước dựa trên kế hoạch và mệnh lệnh, phát triển mạnh theo chiều dọc. Hình thức hoạt động của cơ chế nhà nước là các khuôn khổ cứng của luật pháp, quy định và hoạt động can thiệp vào hoạt động kinh tế, xã hội.

Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với Hiệp hội ở Việt Nam hiện nay

25/04/2015

Hiệp hội các tổ chức kinh tế (sau đây gọi tắt là Hiệp hội) là tổ chức xã hội nghề nghiệp tập hợp các doanh nghiệp cùng ngành nghề, lĩnh vực sản xuất kinh doanh nhằm mục đích hợp tác, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp, thoả thuận, điều hoà về quy mô sản xuất, giá cả, chất lượng sản phẩm, thị trường, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thực thi quyền lực nhà nước ở cơ sở - Những nội dung cơ bản

07/04/2015

1. Đặc điểm của chính quyền cơ sở Hệ thống 4 cấp của quản lý hành chính nhà nước của nước ta hiện nay gồm: Trung ương - tỉnh, thành phố - quận, huyện và xã. Bốn cấp quản lý này được tổ chức theo một hệ thống dọc. Từ trên xuống sẽ là trung ương - địa phương và cơ sở. Nếu nhìn dưới lên sẽ là cơ sở - địa phương và toàn quốc. Đó chính là tác động hai chiều làm nổi bật vai trò đặc biệt quan trọng của cơ sở. Nói đến chính quyền nhà nước ở cơ sở là nói đến chính quyền cấp xã. Xã là một khái niệm hành chính ở cơ sở, ổn định và cố định ở nông thôn.

Những đặc điểm và giá trị cơ bản của văn hóa công vụ

16/03/2015

Công vụ là phục vụ nhà nước, phục vụ nhân dân, gắn với quyền lực nhà nước, là hoạt động của cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ được giao. Trong các tài liệu nghiên cứu về công vụ, người ta xác định “công vụ là một loại hoạt động mang tính quyền lực - pháp lý được thực thi bởi đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước hoặc những người khác khi được nhà nước trao quyền nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trong quá trình quản lý toàn diện các mặt hoạt động của đời sống xã hội”. Công vụ thường gắn liền với văn hóa công vụ, là đề cập đến những giá trị cơ bản của hoạt động công vụ, của người thực thi công vụ, của một quốc gia, một khu vực. Các quốc gia tiến bộ đều mong muốn có được một nền công vụ chuyên nghiệp, trong sạch, dân chủ, khách quan đảm bảo bộ máy nhà nước hoạt động hiệu lực, hiệu quả nhằm phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Một số kinh nghiệm trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính

22/01/2015

Quan điểm cải cách hành chính (CCHC) ở nước ta, mà xuất phát điểm là cải cách thủ tục hành chính (TTHC) được đề ra lần đầu tiên tại Nghị quyết số 38/CP ngày 04/5/1994 của Chính phủ về cải cách một bước TTHC trong giải quyết công việc của công dân và tổ chức. Khi đó, cải cách nền hành chính nhà nước với tư cách là một hệ thống, đồng bộ đúng với ý nghĩa và tầm quan trọng của nó thực sự được quan tâm và trở thành chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước.

Một số giải pháp tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong các trường đại học ở Việt Nam

03/12/2014

Kinh tế nước ta đang tiếp tục quá trình chuyển sang nền “kinh tế thị trường theo định hướng XHCN”, các cải cách kinh tế đang diễn ra một cách sâu rộng và triệt để hơn nhằm tháo gỡ những cản trở về hành chính còn lại. Điều này cũng tạo ra môi trường thuận lợi, tác động và tăng sức ép đối với cải cách quản lý giáo dục đại học trên các mặt chủ yếu: khoa học, tài chính, tổ chức và nhân sự.

Một số quan điểm và giải pháp xây dựng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp của viên chức trong bối cảnh hiện nay

05/11/2014

Trước khi có Luật Viên chức năm 2010, Hệ thống chức danh, tiêu chuẩn được xây dựng và ban hành đã lên đến 186 ngạch bao gồm cả ngạch công chức và ngạch viên chức thuộc 19 ngành, nghề đã góp phần không nhỏ vào quá trình xây dựng, quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức.

Phát triển nhân lực công – Tư duy và hành động

01/10/2014

1. Nhận thức về phát triển nhân lực công Trong những năm qua chúng ta đã ban hành những chính sách về “Nền kinh tế tri thức” (Knowledge Economy), “Chính phủ điện tử” (E-Government). Cùng với việc ban hành các chính sách là việc thực hiện các nghiên cứu về “Nền kinh tế thông tin” (Information Economy), “Chính phủ thông minh” (Smart Government). “Nền kinh tế tri thức”, “Nền kinh tế thông tin”, “Chính phủ điện tử”, “Chính phủ thông minh” là các mức độ phát triển khác nhau mà sự thành công hay không thành công phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng nhân lực. Như vậy đủ thấy vai trò to lớn, tầm quan trọng bậc nhất của nhân lực đối với việc tạo ra tiến bộ trên các mặt khác nhau của đời sống xã hội và của nhà nước. Với vai trò và ý nghĩa quan trọng như vậy phát triển nhân lực luôn được Chính phủ các nước quan tâm với những triết lý, chủ trương, chương trình khác nhau. Ví dụ: Chính phủ Nhật Bản phát triển nhân lực theo triết lý “con người Nhật cộng với khoa học kỹ thuật phương Tây”; Singapore chủ trương “phát triển nhân lực chất lượng cao” và “thắng trong cuộc đua về giáo dục sẽ thắng trong cuộc đua về phát triển kinh tế”; trong khi đó trọng tâm phát triển nhân lực của Hoa Kỳ đặt vào hai chương trình “phát triển giáo dục - đào tạo” và “thu hút nhân tài”. Chúng ta có “Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020” đã được phê duyệt theo Quyết định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 của Thủ tướng Chính phủ.

Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập trong tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức

04/09/2014

Dưới góc độ quản lý, khi nói về vai trò của người đứng đầu, ta cần phải đề cập đến trách nhiệm của họ trong việc đạt được mục tiêu của tổ chức thông qua sử dụng một cách có hiệu lực và hiệu quả các nguồn lực của tổ chức bao gồm: nguồn nhân lực, tài chính, vật chất và thông tin, trong đó, nguồn nhân lực đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quyết định thành bại của tổ chức. Tại đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL), với đặc thù hoạt động chính là cung cấp dịch vụ công, được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính, nguồn thu, đề tài, dự án, quản lý nhân lực, việc nhà quản lý – người đứng đầu đơn vị phải đáp ứng đầy đủ yêu cầu về năng lực quản lý, trình độ chuyên môn, ý thức trách nhiệm là đòi hỏi bức thiết của thời đại.

Chính sách công – Tiếp cận từ khoa học tổ chức nhà nước

04/08/2014

1. Khái niệm và các thuộc tính của chính sách công Chính sách công (public policy) được tiếp cận nghiên cứu từ những giác độ khoa học khác nhau theo đó có những cách hiểu, xác định không hoàn toàn giống nhau về khái niệm và các thuộc tính của chính sách công, cụ thể như:

Đánh giá và phân loại kết quả thực hiện nhiệm vụ của đội viên Dự án 600 Phó Chủ tịch xã

07/07/2014

Mục tiêu của Dự án thí điểm tuyển chọn 600 trí thức trẻ ưu tú, có trình độ đại học tăng cường về làm Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã thuộc 64 huyện nghèo (sau đây gọi tắt là Dự án 600 Phó Chủ tịch xã) là tăng cường nguồn nhân lực có trình độ để giúp cấp ủy, chính quyền tổ chức triển khai thực hiện Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững; qua đó, đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn cán bộ trẻ bổ sung vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan của Đảng và Nhà nước đến nay đã hoàn thành giai đoạn I của Dự án bảo đảm yêu cầu và tiến độ đề ra. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi muốn trao đổi về một số kết quả thực hiện nhiệm vụ của đội viên Dự án trong năm 2013.

Những điểm mới và nội dung cơ bản của Hiến pháp 2013 so với Hiến pháp 1992

03/06/2014

Ngày 28/11/2013, tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII đã thông qua bản Hiến pháp 2013. Bản Hiến pháp mới đã đạt được các mục đích, yêu cầu đặt ra là thể chế hóa những đường lối, chính sách lớn của Đảng; ghi nhận những thành tựu của hơn 25 năm đổi mới; xứng tầm một bản Hiến pháp mang tính ổn định, lâu dài. Những sửa đổi, bổ sung trong Hiến pháp mới rất căn bản, sâu sắc, khẳng định con đường chúng ta đi theo là đúng, được nâng lên tầm cao hơn, tạo điều kiện cho bước phát triển mới của đất nước, và bản Hiến pháp mới có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2014. Sau đây là những điểm mới và nội dung cơ bản của Hiến pháp 2013 so với Hiến pháp 1992:

Tiếp tục đổi mới công tác tuyển dụng và đánh giá đội ngũ công chức ở nước ta hiện nay

16/04/2014

Đội ngũ cán bộ, công chức có vị trí rường cột trong tổ chức, hoạt động của các cơ quan hành chính, có vai trò quyết định đến sự phát triển của đất nước, là người trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng và thực thi luật pháp, quản lý mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội; tham mưu, hoạch định, tổ chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra việc thực thi các đường lối, chính sách.