Nghiên cứu xây dựng cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước
Chủ nhiệm:
Ths. Nguyễn Quang Dũng
Năm đăng ký:
2007
Năm nghiệm thu:
2008
Tóm tắt:
Nghiên cứu xây dựng cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước
Chủ nhiệm đề tài: Ths. Nguyễn Quang Dũng
Năm đăng ký: 2007
Năm nghiệm thu: 2008
Xếp loại: Khá
Mục tiêu của đề tài:
Trên cơ sở đánh giá thực trạng thu nhập và công tác kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước, đề xuất một số giải pháp xây dựng cơ chế kiểm soát thu nhập đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành nhằm đảm bảo minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; đồng thời phát hiện ra những tài sản bất minh để phòng, chống tham nhũng.
Kết cấu của đề tài: gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở lý luận về cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước.
Chương 2: Thực trạng về cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước.
Chương 3: Đề xuất giải pháp xây dựng cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước.
Những nội dung chính của đề tài:
Chương 1, nhóm nghiên cứu đã làm rõ một số khái niệm liên quan: thu nhập, tài sản tham nhũng, hành vi tham nhũng, làm giàu bất hợp pháp, kiểm soát thu nhập và cơ chế kiểm soát thu nhập. Đề tài đã xác định cụ thể các yếu tố cấu thành của cơ chế kiểm soát thu nhập gồm:
- Đối tượng kiểm soát thu nhập là cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước;
- Chủ thể tiến hành kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức;
- Cách thức kiểm soát thu nhập.
Từ việc nghiên cứu các kinh nghiệm kiểm soát thu nhập của một số nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Xingapo các tác giả đã rút ra bài học cho Việt Nam, cụ thể:
- Kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức là cần thiết và các nước đều coi đây là một trong những biện pháp hữu hiệu để phòng, chống tham nhũng.
- Các quy định về kiểm soát thu nhập đều được thể chế hóa bằng pháp luật
- Thực hiện nguyên tắc công khai, minh bạch thu nhập và kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức
Xây dựng các cơ chế đồng bộ hỗ trợ cho cơ chế kiểm soát thu nhập
- Tăng cường vai trò giám sát của quần chúng nhân dân, các tổ chức đoàn thể xã hội và các phương tiện thông tin truyền thông trong phòng, chống tham nhũng
Nội dung chương 2, đề tài phân tích thực trạng về cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước ở nước ta hiện nay. Kết quả cho thấy những mặt đã làm được như:
- Nhà nước đã ban hành một số văn bản về kiểm soát tài sản, thu nhập đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước
- Đã xác định trách nhiệm của cơ quan nhà nước thực hiện xác minh tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức là bộ phận tổ chức cán bộ, thanh tra, ủy ban kiểm tra Đảng nhưng mới chỉ mang tính chất kiêm nhiệm
- Đã quy định các hình thức xử lý kỷ luật đối với người kê khai tài sản, thu nhập không trung thực hoặc thực hiện không đúng các quy định về tặng quà, nhận quà tặng và nộp lại quà tặng…
- Các cơ quan, đơn vị và cá nhân đã bước đầu có ý thức trong việc thực hiện các quy định của Nhà nước về kiểm soát thu nhập đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước
- Việc phát triển của Internet và các phương tiện thông tin truyền thông và việc thực hiện các quy chế dân chủ trong các cơ quan, đơn vị đã tạo điều kiện để nhân dân và xã hội thực hiện giám sát đối với các hoạt động của cán bộ, công chức (trong đó có tài sản, thu nhập)
- Nhà nước đã từng bước thực hiện cải cách chính sách tiền lương, thu nhập đối với cán bộ, công chức nhằm cải thiện đời sống của cán bộ, công chức để thúc đẩy cải cách hành chính, góp phần phòng, chống tham nhũng.
Nhìn chung, ở Việt Nam mới bước đầu hình thành được một cơ chế kiểm soát thu nhập của một số ít đối tượng là người có chức vụ, quyền hạn từ hành lang pháp lý đến cơ quan tổ chức thực hiện, giám sát và xử lý kỷ luật, thực tế công việc này cũng mới được triển khai và kết quả còn hạn chế, đặc biệt là việc phát hiện và xử lý của các cơ quan chức năng chưa nhiều, chủ yếu do quần chúng tố cáo hoặc thông qua sự phát hiện của báo chí. Chưa có cơ chế đồng bộ để kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức một cách chặt chẽ, đầy đủ và toàn diện tất cả các khoản thu nhập của cán bộ, công chức là do: chưa thực hiện được việc thanh toán qua tài khoản đối với các khoản thu nhập khác ngoài lương của cán bộ, công chức; việc thực hiện quy chế của Thủ tướng Chính phủ về tặng quà, nhận quà và nộp lại quà tặng còn mang tính hình thức; pháp luật chưa có quy định tất cả cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước phải kê khai tài sản, thu nhập khi được tuyển dụng lần đầu vào cơ quan nhà nước, cũng như phải kê khai hàng năm trong quá trình làm việc nhằm phát hiện ra các tài sản bất minh; với người có chức vụ, quyền hạn mới chỉ quy định phải kê khai đối với những tài sản có giá trị lớn, và từ thu nhập chịu thuế cá nhân trở lên mà chưa yêu cầu phải kê khai đối với tất cả tài sản thu nhập đã có và phát sinh; chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý cán bộ, công chức kê khai không trung thực hoặc không chứng minh được nguồn gốc của tài sản; chưa có lực lượng chuyên trách để làm công tác này.
Mở đầu chương 3, đề tài đưa ra một số quan điểm, nguyên tắc cần tuân thủ trong việc xây dựng cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước. Chỉ ra công tác kiểm soát thu nhập cần phải được coi trọng cả trên bốn mặt: giáo dục tư tưởng, đạo đức liêm chính; tăng cường kiểm tra, giám sát trên cơ sở các quy phạm pháp luật; xử lý và trừng trị kịp thời, nghiêm minh các vi phạm; xây dựng và thực hiện các cơ chế và pháp chế. Ngoài ra phải phát huy được sức mạnh của quần chúng nhân dân, các đoàn thể chính trị - xã hội và các cơ quan ngôn luận, thông tấn báo chí.. trong việc giám sát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức để cùng với các cơ quan chức năng của nhà nước thực hiện tốt việc kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức.
Các tác giả đề tài đã đề xuất các giải pháp để xây dựng cơ chế chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước.
- Về nội dung của cơ chế kiểm soát thu nhập:
+ Đối tượng kiểm soát thu nhập phải là tất cả cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước từ Trung ươngđến cấp xã, trong đó cần chú trọng đối với những người có chức vụ, quyền hạn như đại biểu Quốc hội chuyên trách, chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, UBND các cấp, điều tra viên, kiểm soát viên, thẩm phán, kiểm toán viên nhà nước… Đối với những đối tượng này thì cần kê khai tài sản, thu nhập của bản thân và cả của vợ hoặc chồng, con ruột.
+ Tài sản, thu nhập thuộc phạm vi kiểm soát
+ Cách thức kiểm soát thu nhập: thông qua các hình thức như thực hiện mở tài khoản để tiếp nhận các khoản thu nhập phát sinh, thực hiện kê khai đầy đủ các loại tài sản và thu nhập phát sinh, giải trình bắt buộc đối với một số khoản thu nhập, kiểm tra, đối chiếu việc giải trình thu nhập kê khai, xác nhân việc kê khai, kiểm tra, xử lý vi phạm.
- Các giải pháp hỗ trợ để thực hiện cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức
- Tổ chức thực hiện cơ chế kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước
Đề tài cũng đưa ra lộ trình thực hiện việc kiểm soát thu nhập đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước cơ bản đến năm 2011 tiến hành đánh giá kết quả thực hiện cơ chế kiểm soát thu nhập của người có chức vụ quyền hạn, trên cơ sở đó hoàn chỉnh Đề án Kiểm soát thu nhập đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước để trình Quốc hội, đồng thời kiến nghị Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIII sửa đổi, bổ sung một số văn bản luật như Bộ luật hình sự, Luật Phòng, chống tham nhũng, …để hoàn thiện cơ sở pháp lý triển khai cơ chế kiểm soát thu nhập đối với tất cả cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước.
Thành viên đề tài:
Từ khóa: