Quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay
Chủ nhiệm:
TS. Trương Quốc Việt
Năm đăng ký:
2020
Năm nghiệm thu:
2021
Tóm tắt:
QUẢN LÝ XUNG ĐỘT LỢI ÍCH
TRONG THỰC THI CÔNG VỤ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Chủ nhiệm đề tài: TS. Trương Quốc Việt
Năm đăng ký: 2021
Năm nghiệm thu: 2021
Xếp loại: Đạt
1. Mục tiêu của đề tài
Thông qua việc làm rõ lý luận và thực tiễn về xung đột lợi ích, quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay, đề tài đề xuất các giải pháp để tăng cường quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ, góp phần phòng ngừa tham nhũng và nâng cao chất lượng thực thi công vụ của cán bộ, công chức, hướng đến xây dựng nền hành chính phục vụ, hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả.
2. Kết cấu của đề tài:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài được kết cấu thành 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về xung đột lợi ích và quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ;
Chương 2: Thực trạng xung đột lợi ích và quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay;
Chương 3: Quan điểm và giải pháp tăng cường quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay.
3. Những nội dung chính của đề tài
3.1. Chương 1, đề tài đã hệ thống hóa những khái niệm công cụ về lợi ích, xung đột lợi ích, quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ. Nội dung chính của Chương 1, làm rõ mục tiêu, đặc điểm, nội dung của quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ; các yếu tố tác động, ảnh hưởng tới quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ. Ngoài ra, trên cơ sở phân tích tài liệu và nghiên cứu thực tiễn quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ tại các quốc gia trên thế giới, đề tài đã khái quát và đúc rút 2 bài học kinh nghiệm để tham chiếu cho hoạt động quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam.
3.2. Chương 2, trên cơ sở kết quả khảo sát của nhóm nghiên cứa và sử dụng dữ liệu từ một số công trình nghiên cứu liên quan, đã phân tích, đánh giá, nhận định thực trạng nhận thức, thực trạng pháp luật và thực trạng thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ. Những kết quả cụ thể như sau:
Xung đột lợi ích là tình huống khách quan trong hoạt động công vụ. Cán bộ, công chức có thể nhận biết về biểu hiện và hệ quả của xung đột lợi ích, nhưng trong nhận thức vẫn chưa đầy đủ về xung đột lợi ích. Chưa nhận thức được xung đột lợi ích là tình huống khách quan luôn hiện hữu trong hoạt động công vụ. Do đó, chưa xem nó là vấn đề trong xây dựng và hoàn thiện quản trị công hiện đại. Cần phải coi xung đột lợi ích và quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ là một vấn đề của quản trị công.
Xung đột lợi ích trong thực thi công vụ không được quản lý tốt, có thể dẫn đến hệ quả làm gia tăng tình trạng tham nhũng, tiêu cực; ảnh hưởng tới niềm tin của người dân và xã hội vào giá trị liêm chính, khách quan, minh bạch của nền công vụ. Vì vậy, quản lý tốt xung đột lợi ích trong thực thi công vụ không chỉ phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực mà góp phần xây dựng nền công vụ khách quan, minh bạch, liêm chính; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công vụ.
Kết quả phân tích thực trạng quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay cho thấy, pháp luật về quản lý xung đột lợi ích ngày càng được hoàn thiện. Lần đầu tiên trong Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 đã đưa ra định nghĩa về xung đột lợi ích và nội dung kiểm soát xung đột lợi ích. Tiếp đó có các nghị định liên quan về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn… Đây là bước tiến mới trong quản lý xung đột lợi ích nhằm phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Tuy nhiên, pháp luật về xung đột lợi ích trong thực thi công vụ vẫn chưa tương đồng, đồng bộ và bảo đảm tính hệ thống với các quy định trong các văn bản pháp luật liên quan về hoạt động công vụ. Do đó, vẫn thiếu một hành lang pháp lý đồng bộ, hệ thống làm cơ sở để quản lý tốt xung đột lợi ích nhằm phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực; góp phần xây dựng nền công vụ liêm chính, khách quan, minh bạch.
3.3. Chương 3, trên cơ sở phân tích thực trạng xung đột lợi ích và quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay, đề tài nêu ra 6 quan điểm và 8 giải pháp để tăng cường quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ. Quản lý xung đột lợi ích không có nghĩa là triệt tiêu đi toàn bộ lợi ích cá nhân của cán bộ, công chức bằng những biện pháp kiểm soát cựu đoan. Vì bản thân cá nhân, tổ chức là hành động vì lợi ích. xung đột lợi ích có mặt tích cực và tiêu cực. Quản lý tốt xung đột lợi ích là nhằm ngăn ngừa những hệ quả tiêu cực, và khuyến khích những tác động tích cực. Do đó, các giải pháp tăng cường quản lý xung đột lợi ích theo hướng tiếp cận xác định các rủi ro đe dọa sự liêm chính của cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức; hoàn thiện pháp luật trong việc đưa ra các quy định để ngăn cấm và xử lý những xung đột lợi ích cụ thể làm tổn hại tới giá trị công, lợi ích công; có quy trình hướng dẫn cụ thể để nhận diện, phòng ngừa, xử lý xung đột lợi ích; tăng cường nhận thức và đặc biệt là các bảo đảm để nâng cao năng lực quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ.
Trong khuôn khổ phạm vi của đề tài này, nhóm tác giả đã cố gắng hệ thống cơ sở lý luận và thông qua kết quả khảo sát bước đầu khát quát tổng thể về thực trạng xung đột lợi ích và quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam trên một số biểu hiện và lĩnh vực mang tính đại diện. Đồng thời đề xuất một số giải pháp có tính gợi mở về tăng cường quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ ở Việt Nam. Trong khi đó, quản lý xung đột lợi ích là một vấn đề quan trọng của quản trị công. Quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ không chỉ nhằm mục tiêu phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực mà quan trọng hơn là góp phần xây dựng nền công vụ liêm chính, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Vì vậy, cần phải có thêm nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu về xung đột lợi ích và quản lý xung đột lợi ích về các vấn đề: xung đột lợi ích trong từng lĩnh vực của hoạt động công vụ; các biểu hiện cụ thể của xung đột lợi ích trong hoạt động thực thi công vụ ở Việt Nam; pháp luật về quản lý, xung đột lợi ích trong thực thi công vụ; các bảo đảm năng lực quản lý xung đột lợi ích trong thực thi công vụ … Việc nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về xung đột lợi ích trong thực thi công vụ sẽ cung cấp những luận chứng, luận cứ quan trọng cho các cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện thể chế, xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân; hướng đến khát vọng xây dựng nước Việt Nam thịnh vượng./.
Thành viên đề tài:
Từ khóa: