Nghiên cứu thực trạng, giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính của cơ quan hành chính nhà nước và của toà hành chính

Chủ nhiệm: Ths. Nguyến Tiến Trung

Năm đăng ký: 2006

Năm nghiệm thu: 2008

Tóm tắt:

Chủ nhiệm đề tài: Ths. Nguyến Tiến Trung

Năm đăng ký: 2006

Năm nghiệm thu: 2008

Xếp loại: Tốt

Mục tiêu của đề tài:

Cung cấp luận cứ khoa học góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính của cơ quan hành chính nhà nước và của toà hành chính

Kết cấu của đề tài: gồm 3 chương

Chương 1: Một số vấn đề lý luận về giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính.

Chương 2: Thực trạng giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính của cơ quan hành chính nhà nước và của toà hành chính.

Chương 3: Quan điểm, giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính.

Những nội dung chính của đề tài:

Trong chương 1, nhóm nghiên cứu đề tài tập trung làm rõ một số vấn đề lý luận về giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính; phân tích một số khái niệm cơ bản như: khiếu nại, khiếu kiện hành chính; giải quyết khiếu nại, giải quyết khiếu kiện hành chính. Theo nhóm nghiên cứu, cơ sở pháp lý của việc giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính được khẳng định là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được ghi nhận trong Hiến pháp và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan; giải quyết khiếu nại hành chính và giải quyết vụ án hành chính là hoạt động thực hiện quyền lực, là trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta trong việc giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính là giải quyết kịp thời các khiếu nại, khiếu kiện của công dân; giải quyết tốt ngay tại nơi phát sinh khiếu nại… Bên cạnh đó, đề tài cũng đã đưa ra một số tiêu chí đánh giá chất lượng và hiệu quả giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính của cơ quan hành chính và của toà hành chính: thứ nhất là căn cứ vào số lượng các vụ khiếu kiện hành chính được giải quyết; thứ hai là căn cứ vào chất lượng giải quyết vụ việc; thứ ba là đánh giá chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính dựa vào đánh giá hoạt động của hệ thống giải quyết khiếu kiện… Phần kinh nghiệm nước ngoài về giải quyết khiếu nại hành chính, giải quyết vụ án hành chính được nhóm tác giả đề cập theo các khía cạnh như: quan niệm chung của các nước về khiếu nại hành chính; về cơ chế giải quyết…

Phần thực trạng của công tác giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính của cơ quan hành chính nhà nước và của toà hành chính được phân tích và làm rõ trong chương 2. Nhóm tác giả đi sâu phân tích vào sự phát triển các quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính từ năm 1945 đến nay, cho thấy bước phát triển và sự quan tâm, chú trọng của Đảng và Nhà nước trong công tác này, đặc biệt là việc ban hành Luật khiếu nại, tố cáo tạo cơ sở pháp lý cao cho việc thực hiện quyền khiếu nại của công dân, cơ quan và tổ chức. Nhóm nghiên cứu cũng đã sơ lược khái quát các quy định của pháp luật về giải quyết vụ án hành chính; các quy định pháp luật hiện hành về giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính và giải quyết vụ án hành chính gồm: Giải quyết khiếu nại trong các cơ quan hành chính nhà nước (gồm các nội dung: người có quyền khiếu nại hành chính; đối tượng của khiếu nại hành chính; quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại; quyền và nghĩa vụ của người bị khiếu nại; thẩm quyền giải quyết khiếu nại; giải quyết khiếu nại lần đầu, lần hai; khiếu nại quyết định kỷ luật cán bộ, công chức); giải quyết khiếu kiện hành chính của Toà án hành chính (gồm các nội dung như: người có quyền khiếu kiện hành chính; việc xử lý đơn khởi kiện vụ án hành chính; việc xác định người bị kiện trong vụ án hành chính; thời hiệu khởi kiện và thời hạn xét xử…

Thực trạng tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân từ năm 1997 đến nay có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp tập trung trong lĩnh vực đất đai và đền bù giải phóng mặt bằng; về thực hiện các chính sách xã hội… nguyên nhân của tình trạng trên là do: tình trạng vi phạm pháp luật, mất dân chủ, tiêu cực, tham nhũng; nhiều chính sách pháp luật của nhà nước ban hành thiếu đồng bộ, chưa kịp và sát với đời sống thực tiễn; việc giải quyết của cấp uỷ, chính quyền nhiều nơi chưa tập trung chỉ đạo, giải quyết kịp thời…Nhóm nghiên cứu cũng đã chỉ ra được nguyên nhân yếu kém, hạn chế trong việc giải quyết khiếu nại hành chính của cơ quan hành chính nhà nước và thực trạng, nguyên nhân yếu kém, hạn chế trong việc xét xử các vụ án hành chính của toà án. Qua việc phân tích số liệu thống kê các vụ án đã được giải quyết, cho thấy số lượng các vụ án hành chính mà toà án đã thụ lý, giải quyết không nhiều và chưa phản ánh đầy đủ tình hình khiếu kiện hành chính hiện nay. Vẫn còn nhiều trường hợp giải quyết không đúng, không phù hợp pháp luật…

Chương 3, nhóm nghiên cứu đề tài đã trình bày quan điểm tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính và đưa ra một số giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính:

- Thiết lập cơ quan tài phán hành chính thuộc hệ thống hành pháp nhưng độc lập với cơ quan quản lý;

- Sửa đổi những quy định liên quan đến trình tự, thủ tục theo hướng minh bạch hoá và các nguyên tắc phù hợp với đối tượng khiếu kiện là hoạt động công quyền; bảo đảm minh bạch hoá và thực hiện nguyên tắc đối thoại trong quá trình giải quyết;

- Quy định trách nhiệm giải trình và nghĩa vụ chứng minh thuộc về các cơ quan nhà nước; chuyên nghiệp hoá đội ngũ giải quyết khiếu nại hành chính và đội ngũ thẩm phán hành chính;

- Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức của người dân đối với hoạt động giải quyết khiếu kiện hành chính.

Thành viên đề tài:

Từ khóa: