Nghiên cứu xác định, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã hiện nay
Chủ nhiệm:
Trần Hữu Thắng
Năm đăng ký:
2002
Năm nghiệm thu:
2003
Tóm tắt:
Nghiên cứu xác định, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã hiện nay
Chủ nhiệm đề tài: Trần Hữu Thắng
Năm đăng ký: 2002
Năm nghiệm thu: 2003
Xếp loại: Tốt
Mục tiêu của đề tài:
Nghiên cứu về phân cấp cho chính quyền cơ sở để tiếp tục xây dựng Nghị định của Chính phủ về nhiệm vu, quyền hạn cụ thể của chính quyền cơ sở trong các lĩnh vực về tài chính - ngân sách, văn hóa - xã hội, quản lý đất đai và an ninh quốc phòng. Áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân.
Kết cấu của đề tài: gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở khoa học trong việc xác định nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã.
Chương 2: Thực trạng về nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã.
Chương 3: Phương hướng, giải pháp xác định nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã hiện nay.
Những nội dung chính của đề tài:
Đề tài đã hệ thống hóa cơ ở lý luận, những quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đòng nhân dân (HĐND) xã, trong đó nêu bật vị trí của HĐND các cấp và vị trí của HĐND xã trong bộ máy nhà nước và địa vị pháp lý của HĐND. Điểm nổi bật là nhóm nghiên cứu đã có sự chú ý về các quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về HĐND, những yêu cầu khách quan hoàn thiện nhiệm vụ, quyền hạn HĐND xã, cũng như những nhận thức đúng đắn vai trò HĐND xã. Sự nhận thức này không tách rời đặc điểm của đơn vị hành chính -lãnh thổ xã, phân cấp hợp lý, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với HĐND và các mối quan hệ với các tổ chức chính trị, xã hội.
Khẳng định việc xác định nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND là nhân tố để đổi mới và củng cố hệ thống chính trị cơ sở là đúng đắn. Nhóm nghiên cứu đã trình bày khái niệm “quyền”, “lực”, “quyền lực” và “cơ chế chính trị”. Trên cơ sở đó nhằm nhấn mạnh về khái niệm “cấp cơ sở”.
+ Là chính quyền trong lòng dân;
+ Là nơi diễn ra cuộc sống của dân;
+ Là tầng sâu nhất của sự vận hành thể chế vĩ mô;
+ Là cấp hành động, tổ chức thực hiện.
Đề tài mô tả căn cứ thực tiễn và cơ sở pháp luật qui định về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND xã từ 1945 đến nay. Từ nhiệm vụ ra “quyết nghị và thi hành quyết nghị” ,đến năm 1958 qui định 13 nhiệm vụ và quyền hạn HĐND xã. Đến Luật tổ chức HĐND và Uỷ ban hành chính năm 1962, có một điều qui định về nhiệm vụ, quyền hạn HĐND xã, quy thành ba nhóm. Với Hiến pháp 1980 (điều 115), Hiến pháp 1992, Luật Tổ chức HĐND và Uỷ ban hành chính 1983, Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân 1994, thì nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND ngày càng được cụ thể hóa và phân biệt chức năng, nhiệm vụ
Đề tài đã hệ thống hóa những kết quả và thiếu sót, nhược điểm trong hoạt động HĐND xã, rút ra ba vấn đề còn hạn chế: vị trí, vai trò; quy định văn bản quy phạm pháp luật; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và một số nguyên nhân.
Dựa trên cơ sở lý luận và phân tích thực tiễn, tập thể tác giả đã xác định phương hướng, nhiệm vụ và quyền hạn HĐND xã bao gồm:
+ Nâng cao vị trí, vai trò HĐND xã trong tình hình mới;
+ Xác định đúng nhiệm vụ, quyền hạn;
+ Đổi mới hoạt động của HĐND;
+ Phát huy và đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân;
+ Bảo đảm và tăng cường sự lãnh đạo của các ủy Đảng đối với HĐND. Đồng thời đề xuất 5 giải pháp mới;
+ Xác định 4 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn;
+ Xác định 9 quyền hạn cụ thể và 5 nhóm nhiệm vụ cụ thể với nhiều công việc chi tiết;
+Nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND;
+ Sửa đổi bổ sung Luật Tổ chức HĐND và UBND, Luật bầu cử đại biểu HĐND;
+ Các điều kiện đảm bảo khác.
Đề tài cũng đã gợi ý một số vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu cho những năm tiếp theo trong đó, tính khả thi khi qui định nhiệm vụ, quyền hạn; chế độ tự quản xã, cơ cấu tổ chức xã.
Thành viên đề tài:
Từ khóa: