Nghiên cứu một số khái niệm hành chính cơ bản phù hợp yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập quốc tế.

Chủ nhiệm: TS. Lê Như Thanh

Năm đăng ký: 2015

Năm nghiệm thu: 2017

Tóm tắt:

1. Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu, đánh giá, luận giải một số khái niệm hành chính đã và đang được sử dụng trong các văn bản, pháp luật của Đảng và Nhà nước; Nguồn gốc cũng như cách thức sử dụng một số khái niệm đó trong thực tế.
2. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, đề tài kết cấu gồm 3 chương:
Phần mở đầu: Đề tài đã đề cập đến một số vấn đề như tính cấp thiết; Tình hình nghiên cứu liên quan; Đánh giá ưu điểm, hạn chế của một số công trình nghiên cứu đã có; Mục tiêu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu; Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu, kỹ thuật sử dụng…
Phần nội dung: Đây là phần quan trọng nhất của đề tài, luận giải và làm rõ các khái niệm của 35 khái niệm.
Phần kết luận: Tổng kết những kết quả đã nghiên cứu của đề tài.
3. Nội dung chính của đề tài
Đề tài được nhóm tác giả nghiên cứu trên cơ sở khảo cứu toàn diện các nghiên cứu trước đó về các khái niệm, thuật ngữ hành chính cơ bản nhất, đã từng xuất hiện hoặc hiện nay mới xuất hiện trong bối cảnh cải cách hành chính và hội nhập quốc tế. Từ các nghiên cứu đó, nhóm tác giả đã tìm ra những điểm còn hạn chế, bất cập hoặc có những thuật ngữ, khái niệm còn có nhiều cách hiểu khác nhau, chưa có sự thống nhất trong giới học giả để tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện và nâng tầm nhằm sử dụng một cách phù hợp nhất trong giai đoạn hiện nay. Nghiên cứu của đề tài tập trung vào những nội dung chính sau:
- Khái niệm hành chính được nhóm tác giả đề tài nghiên cứu dưới góc độ là những thuật ngữ đã và đang được sử dụng trong các văn bản, pháp luật của Đảng và Nhà nước liên quan đến hành chính và quản lý nhà nước. Tuy nhiên, với những đòi hỏi bức thiết hiện nay, đề tài đi sâu nghiên cứu chúng dưới cách hiểu của ngành khoa học hành chính để qua đó làm phong phú hơn kho tàng ngôn ngữ của ngành khoa học này nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập quốc tế.
- Khi nghiên cứu các khái niệm, thuật ngữ hành chính, ngoài việc đưa ra được cách hiểu chung nhất, khái quát nhất về thuật ngữ đó, đề tài còn làm sâu sắc hơn nội hàm của nó nhờ việc kết hợp nghiên cứu các nội dung như nguồn gốc ra đời; từ loại; giải nghĩa; cách thức sử dụng và vận dụng trong thực tiễn hiện nay cũng như truy tìm tên theo danh pháp quốc tế bằng tiếng Anh và tiếng Pháp.
- Các khái niệm, thuật ngữ hành chính được sử dụng trong giai đoạn cải cách hành chính và hội nhập quốc tế vô cùng phong phú và đa dạng. Ở mỗi lĩnh vực khác nhau, nó được hiểu theo một nghĩa khác nhau, chưa có sự đồng nhất. Vì vậy, đề tài đã cố gắng phân tích, luận giải và đưa ra một khái niệm chung nhất, dễ hiểu nhất và đặc biệt là nó có thể áp dụng trong các lĩnh vực nghiên cứu khác có liên quan như luật học, chính trị học, quản lý học và xã hội học…
- Đề tài tập trung luận giải 35 khái niệm, thuật ngữ hành chính, bao gồm: An sinh xã hội, Cai trị, Chi tiêu công, Chính sách công, Chế tài hành chính, Công chức, Công chứng phòng công chứng, Công vụ, Độc quyền hành chính, Hành chính phát triển, Hành chính so sánh, Hiệu lực, Hiệu quả, Hiệp ước, Khiếu nại hành chính, Miễn nhiệm, Miễn trừ ngoại giao, Minh bạch, Mô hình hóa, Mở cửa thị trường, Năng lực hành chính, Nhà nước kiến tạo phát triển, Phân cấp, Phân quyền, Quản lý dựa trên kết quả, Tài sản công, Tập quán quốc tế, Thể chế nhà nước, Trách nhiệm dân sự, Trách nhiệm giải trình, Tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong hành chính, Ủy quyền, Vi hiến, Xã hội dân sự, Xét xử hành chính.
- Mỗi khái niệm, thuật ngữ hành chính được đề tài nghiên cứu đảm bảo các nội dung sau:
(1) Tên của khái niệm bằng Tiếng Việt;
(2) Tên của khái niệm bằng Tiếng Anh;
(3) Tên của khái niệm bằng Tiếng Pháp;
(4) Từ loại của khái niệm (động từ, danh từ hay tính từ…)
(5) Nguồn gốc;
(6) Giải nghĩa và khái niệm;
(7) Sử dụng và vận dụng;