Quản lý nhà nước về hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới
Chủ nhiệm:
TS. Lê Thị Liên
Năm đăng ký:
2020
Năm nghiệm thu:
2021
Tóm tắt:
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HOẠT ĐỘNG TÍN NGƯỠNG TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI
Chủ nhiệm đề tài: TS. Lê Thị Liên
Năm đăng ký: 2019
Năm nghiệm thu: 2020
Xếp loại: Khá
1. Mục tiêu của đề tài
Làm rõ thực trạng hoạt động tín ngưỡng và công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng ở Việt Nam trong điều kiện mới.
2. Kết cấu của đề tài:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài được kết cấu thành 03 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới;
Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới;
Chương 3. Giải pháp và kiến nghị đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới.
3. Những nội dung chính của đề tài
3.1. Chương 1, đề tài làm rõ Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới. Phân tích một số khái niệm cơ bản về hoạt động tín ngưỡng và quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới; đề tài đã phân chia hoạt động tín ngưỡng theo phạm vi hoạt động để phù hợp các nội dung quản lý đó là: loại tín ngưỡng có phạm vi hoạt động tại gia đình, dòng họ; loại tín ngưỡng có phạm vi hoạt động tại cơ sở tín ngưỡng, loại tín ngưỡng phạm vi tổ chức ở nơi công cộng. Đề tài đã phân tích và chỉ rõ hoạt động tín ngưỡng trong môi trường mới đó là: (1) Hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện pháp luật mới, trong đó nhấn mạnh đến các quy định hoạt động tín ngưỡng trong Luật tín ngưỡng, tôn giáo vì trước khi có Luật thì môi trường pháp luật quy định các hoạt động tín ngưỡng rất mờ nhạt; (2) Hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện đất nước hiện nay; (3) Hoạt động tín ngưỡng trong sự chuyển biến của đời sống tôn giáo. Theo đó trong môi trường mới, bối cảnh đất nước phát triển, đời sống kinh tế tăng cao nhu cầu tín ngưỡng của người dân tăng “phú quý sinh lễ nghĩa” dẫn đến người dân bày tỏ thái độ với hoạt động tín ngưỡng cũng khác nhau làm cho một số tín ngưỡng được phục dựng cả về phần lễ và hội nhằm thỏa mãn nhu cầu của người dân. Bối cảnh, điều kiện mới cũng làm tăng vai trò của hoạt động tín ngưỡng trong việc cung ứng “các dịch vụ tâm linh” theo thị hiếu của người dân. Đồng thời bối cảnh đó làm cho hoạt động tín ngưỡng mang tính chuyên môn, chuyên nghiệp hơn. Bên cạnh hình thành đội ngũ hoạt động chuyên nghiệp thì các lễ nghi cũng hiện đại, pha tạp hơn, tính chân truyền bị phai nhạt.
3.2. Chương 2, đề tài phân tích và làm rõ thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới trên các phương diện: (1) Xây dựng và ban hành chủ trương, chính sách pháp luật về tín ngưỡng trong điều kiện mới, trong đó làm rõ công tác tham mưu ban hành chủ trương, chính sách, pháp luật về tín ngưỡng và công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về tín ngưỡng. Sau khi Luật tín ngưỡng, tôn giáo được ban hành, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 32/2018/QĐ-TTg ngày 03/8/2018 quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Ban Tôn giáo Chính phủ, theo đó Ban được giao bổ sung thêm chức năng quản lý nhà nước về tín ngưỡng. Hiện nay, Ban Tôn giáo Chính phủ và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Quy chế phối hợp số 02/QCPH-BNV-BVHTTDL, ngày 6/12/2019 trong công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng. Quy chế quy định mục đích, nguyên tắc, phương thức, nội dung và trách nhiệm phối hợp giữa hai bộ trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động tín ngưỡng. (2) Đề tài phân tích, làm rõ công tác quản lý, hướng dẫn các hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới được phản ánh ở các nội dung sau: Công tác khảo sát, nắm tình hình về tín ngưỡng; công tác hướng dẫn hoạt động của Ban quản lý, người đại diện và những người chuyên hoạt động tín ngưỡng; công tác quản lý, hướng dẫn việc tổ chức các lễ hội tín ngưỡng; công tác hướng dẫn quản lý nguồn thu từ hoạt động tín ngưỡng; công tác quản lý đối với một số loại tín ngưỡng đang hình thành tôn giáo mới; công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tín ngưỡng. Đề tài làm rõ những vấn đề đặt ra trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới với hai chủ thể: hoạt động tín ngưỡng và công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng.
3.3. Chương 3, đễ tài đã chỉ ra 5 xu hướng hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới đó là: Hoạt động tín ngưỡng tiếp tục phục hồi và phát triển, Các lễ thức trong hoạt động tín ngưỡng giản lược, phù hợp với lối sống hiện đại hơn, Một số sinh hoạt tín ngưỡng truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số suy giảm, Xu hướng thương mại hóa trong hoạt động tín ngưỡng, Các nhóm/phái, hiện tượng tôn giáo mới hình thành từ tín ngưỡng sẽ có xu hướng gia tăng. Đề xuất 6 giải pháp trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng trong điều kiện mới đó là: Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về tín ngưỡng; tăng cường tuyên truyền chính sách, pháp luật về tín ngưỡng và giá trị tín ngưỡng trong xây dựng đời sống văn hóa mới; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý đối với hoạt động tín ngưỡng; nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm chấp hành pháp luật của đội ngũ thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu; hạn chế, xóa bỏ những tín ngưỡng ảnh hưởng xấu đến người dân; kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác tín ngưỡng. Đồng thời đã kiến nghị với các chủ thể là: Chính phủ; Bộ Nội vụ (Ban Tôn giáo Chính phủ); Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Với Bộ Công an; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố có liên quan trong công tác quản lý tín ngưỡng trong điều kiện mới./.
Thành viên đề tài:
Từ khóa: