Quản lý nhà nước đối với việc mở rộng tổ chức và hoạt động của dòng tu Công giáo ở Việt Nam hiện nay.
Chủ nhiệm:
ThS. Lê Thị Liên
Năm đăng ký:
2016
Năm nghiệm thu:
2017
Tóm tắt:
1. Mục tiêu của đề tài
Làm rõ thực trạng việc mở rộng tổ chức và hoạt động của dòng tu, quản lý nhà nước (QLNN) đối với loại hình này, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp quản lý phù hợp, đồng thời tạo điều kiện cho các dòng tu hoạt động và đóng góp tích cực vào vấn đề an sinh xã hội
2. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, đề tài kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Khái quát về dòng tu công giáo ở Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng việc mở rộng tổ chức và hoạt động của Dòng tu Công giáo ở Việt Nam hiện nay.
Chương 3: Công tác QLNN đối với việc mở rộng tổ chức và hoạt động của Dòng tu Công giáo, vấn đề đặt ra, giải pháp và kiến nghị.
3. Nội dung chính của đề tài
a, Chương 1, làm rõ những vấn đề lý luận chung về dòng tu Công giáo, dòng tu Công giáo ở Việt Nam, theo đó Công giáo có hai hệ, hệ triều và hệ dòng. Hệ triều điều hành các hoạt động chung của Giáo hội, hệ dòng hoạt động chuyên biệt với mục đích giữ gìn, củng cố phát triển đức tin. Hệ dòng và hệ triều độc lập với nhau về nhân sự và cơ chế quản lý, nhưng hiệp thông với nhau bởi "đức tin Công giáo” và cùng thuộc Giáo hội Công giáo Roma. Sự hình thành phát triển dòng tu gắn với sự lớn mạnh của Giáo hội, do vậy ở bất cứ thời kỳ nào Giáo hội cũng luôn quan tâm, phát triển các dòng tu .
Công giáo ở Việt Nam có đủ các loại hình tu trì: Dòng tu, Tu hội đời và Tu đoàn tông đồ; có dòng nam, dòng nữ; có dòng Giáo phận, dòng Giáo hoàng, có dòng Chiêm niệm, dòng hoạt động. Với đội ngũ dồi dào, các dòng tu có mặt ở khắp nơi, mở rộng khu vực truyền giáo, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời tăng cường các hoạt động trong lĩnh vực y tế, giáo dục và từ thiện nhân đạo. Với tinh thần phục vụ và trách nhiệm trong công việc nên hoạt động của các dòng tu luôn có sức lan tỏ trong đời sống tín đồ Công giáo cũng cộng đồng xã hội.
Các dòng tu càng lớn mạnh về tổ chức và phạm vi hoạt động sẽ dẫn tới vấn đề chia tách để hình thành tỉnh dòng, hội dòng độc lập. Đồng thời với đức tin tôn giáo sâu sắc, hoạt động đa dạng ở nhiều lĩnh vực cũng là lý do ngày càng có nhiều Dòng tu ở nước ngoài tìm đến để đặt cơ sở ở Việt Nam.
b, Chương 2, phân tích thực trạng mở rộng tổ chức và hoạt động của dòng tu Công giáo ở Việt Nam. Với nội dung này đề tài nghiên cứu bắt đầu từ việc đề cập đến chủ trương của Giáo hội Công giáo đối với dòng tu. Theo đó là quy định về dòng tu theo Giáo luật 1983; chủ trương của Giáo hội Công giáo Việt Nam với dòng tu. Trên cơ sở của việc trình bày trên, lấy nó làm nền tảng đề tài lần lượt đi vào trình bày hai phần thiết yếu: Thực trạng việc mở rộng tổ chức và thực trạng việc mở rộng hoạt động và thực trạng quản lý nhà nước đối với việc mở rộng tổ chức và hoạt động của các dòng tu Công giáo ở Việt Nam. Trong đó, nội dung thực trạng quản lý nhà nước đối với việc mở rộng tổ chức và hoạt động của các dòng tu Công giáo ở Việt Nam được đề tài tiếp cận trước hết bởi căn cứ pháp lý về quản lý nhà nước đối với dòng tu Công giáo. Trên cơ sở đó, đề tài đi vào trình bày những kết quả đạt được trên lĩnh vực: (1) Cấp đăng ký hoạt động; (2) Quản lý nhà nước đối với hoạt động tôn giáo; (3) Quản lý nhà nước đối với các hoạt động xã hội.
Việc mở rộng tổ chức đa dạng ở nhiều loại hình tu trì, được các Giám mục ủng hộ, tạo điều kiện, mặc dù có cả những tác động tích cực và tiêu cực đối với giáo hội, nhất là tác động đến việc tranh giành, ảnh hưởng đối với hệ thống các dòng tu đã và đang hoạt động ổn định ở Việt Nam. Ngoài hoạt động theo "căn tính" vốn có là củng cố, giữ gìn đức tin và phục vụ người nghèo, các dòng tu hiện đã và đang có nhiều hoạt động dấn thân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, mở rộng quan hệ quốc tế, tăng cường liên kết để tạo thế mạnh trong hoạt động tôn giáo và hoạt động xã hội.
Điểm nhấn trong hoạt động của các loại hình Dòng tu mới mở rộng tổ chức là lấy từ thiện nhân đạo làm chủ lực trong việc gây ảnh hưởng, tìm kiếm ơn gọi, vừa là phương tiện truyền giáo mang lại hiệu quả cao. Xét về mặt xã hội, từ thiện xã hội đã góp phần trợ giúp về mặt vật chất và tinh thần cho một bộ phận người dân. Trong hoàn cảnh nước ta còn nhiều khó khăn Đảng, Nhà nước đang kêu gọi xã hội hóa để tăng cường nguồn lực cho phát triển đất nước thì hoạt động bác ái xã hội của các dòng tu là rất cần thiết.
Bên cạnh đó, việc mở rộng tổ chức và hoạt động của các dòng tu tại Việt Nam đang đặt ra những vấn đề trong công tác quản lý như: việc công nhận tổ chức, quản lý hoạt động tôn giáo, hoạt động từ thiện nhân đạo và nhất là giải quyết vấn đề đất đai cơ sở thờ tự, vừa đảm bảo ổn định xã hội vừa tranh thủ được nguồn lực của Dòng tu trong công tác an sinh xã hội.
c, Chương 3, đề tài nêu những vấn đề đặt ra, giải pháp và kiến nghị đối với việc mở rộng tổ chức và hoạt động của dòng tu Công giáo ở Việt Nam hiện nay.
Giải pháp về công nhận tổ chức: (1) Công nhận tổ chức đối với loại dòng mở rộng tổ chức được tách ra từ các dòng tu đã hoạt động ổn định tại Việt Nam thì xem xét công nhận về tổ chức. (2) Đối với các dòng tu mở rộng tổ chức từ nước ngoài du nhập vào thành lập các cộng đoàn tại Việt Nam cần nhận diện và xem xét từng loại. (3) Đối với các dòng tu mở rộng tổ chức do các giám mục, linh mục người Việt Nam thành lập, đã được Tòa thánh phê chuẩn
Giải pháp về quản lý hoạt động (1) Xem xét công nhận tổ chức thì hướng dẫn người đứng đầu Dòng tu thực hiện đăng ký và tổ chức các hoạt động tôn giáo theo quy định của pháp luật hiện hành. (2) Tạo điều kiện, hướng dẫn các dòng được tham gia, tổ chức các hoạt động xã hội trong lĩnh vực y tế, giáo dục và từ thiện nhân đạo theo quy định của Pháp lệnh Tín ngưỡng, tôn giáo và các luật chuyên ngành như: mở cơ sở nuôi dạy trẻ, các cơ sở bảo trợ xã hội và hoạt động từ thiện nhân đạo
Đề tài cũng đề xuất một số kiến nghị đối với Chính phủ, Ban Tôn giáo Chính phủ, địa phương về việc mở rộng tổ chức và hoạt động của dòng tu Công giáo ở Việt Nam hiện nay.
Thành viên đề tài:
Từ khóa: