Quan hệ giữa Nhà nước với tôn giáo của một số nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm
Chủ nhiệm:
ThS. Lê Thị Liên
Năm đăng ký:
2018
Năm nghiệm thu:
2019
Tóm tắt:
1. Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo của một số nước trên thế giới, từ đó tham khảo những kinh nghiệm hay, tránh những hạn chế, tiêu cực trong giải quyết quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo ở Việt Nam, góp phần ổn định xã hội, xây dựng đất nước.
2. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài được kết cấu thành ba chương:
Chương 1. Lý luận chung về quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo
Chương 2. Quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo của một số nước trên thế giới
Chương 3. Những vấn đề đặt ra từ phương diện quản lý nhà nước đối với tôn giáo của một số nước và áp dụng trong thực tiễn Việt Nam.
3. Nội dung chính của đề tài
a, Chương 1, tập trung làm rõ một số vấn đề lý luận chung về quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo: khái niệm về nhà nước, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; về tôn giáo, giáo hội; quan hệ nhà nước với tôn giáo (tổ chức tôn giáo/giáo hội). Đồng thời đề tài cũng khái quát một số nội dung trong Luật pháp quốc tế về tôn giáo và Luật pháp tôn giáo ở Việt Nam. Cụ thể là, Quyền con người là giá trị cao quý, là kết tinh của văn minh nhân loại, cùng với sự ra đời của Liên hợp quốc, quyền con người đã trở thành một vấn đề có tính toàn cầu, có tác động ngày càng sâu sắc trong đời sống chính trị thế giới và ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều quốc gia. Những thành tựu pháp lý quốc tế về quyền con người hiện nay là sản phẩm của cuộc đấu tranh lâu dài, khó khăn, phức tạp của loài người chống bất công, áp bức. Trong hệ thống những văn kiện quốc tế của Liên hợp quốc về quyền con người hiện nay có những văn kiện có hiệu lực và ràng buộc pháp lý đối với các quốc gia thành viên sau khi đã phê chuẩn hay gia nhập. Đó là Điều ước, Công ước và Nghị định thư... Luật pháp về tôn giáo ở Việt Nam hiện nay thì ngày càng thông thoáng, phù hợp và tỉ lệ thuận với sự phát triển của mối quan hệ giữa nhà nước và tôn giáo, thúc đẩy việc xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa về tôn giáo.
b, Chương 2, phân tích quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo ở một số nước trên thế giới theo 4 mô hình: mô hình nhà nước tôn giáo (mô hình thần quyền tuyệt đối); mô hình Nhà nước có lấy 01 tôn giáo làm quốc đạo; mô hình Nhà nước thế tục có tôn giáo chủ lưu; Mô hình nhà nước hoàn toàn thế tục. Theo nhóm nghiên cứu, với 4 mô hình trên, tính ưu việt cũng như hạn chế của từng mô hình khó có thể lượng giá được đầy đủ, phù hợp với thể chế chính trị của nước này, nhưng lại không phù hợp với thể chế và truyền thống văn hóa của nước khác. Do vậy, lựa chọn mô hình nào cho phù hợp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Với một đất nước đa tôn giáo, tín ngưỡng và có bề dày văn hóa, thì Việt Nam đang lựa chọn và xây dựng mô hình nhà nước hoàn toàn thế tục là hợp lý, đảm bảo sự quản ly của nhà nước trong các hoạt động tôn giáo để đảm bảo tốt hơn quyền con người và bình đẳng giữa các tôn giáo. Đồng thời Việt Nam cũng học kinh nghiệm của các mô hình khác trong việc ứng xử với tôn giáo để kêu gọi tiềm lực tôn giáo cho phát triển đất nước, trách những xung đột xã hội bắt nguồn từ tôn giáo.
Từ những phân tích trên, nhóm tác giả chỉ ra 4 bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình xây dựng quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo. Đó là, Việt Nam xác định mô hình nhà nước thế tục đa dạng tôn giáo và tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân; Tôn trọng và phát huy giá trị đạo đức văn hóa các tôn giáo trong xây dựng xã hội mới; Tạo điều kiện cho các tôn giáo tham gia thực hiện công tác an sinh xã hội; Kiên quyết chống lại các hoạt động lợi dụng tôn giáo vào mục đích phá hoại đất nước.
c, Chương 3, từ những vấn đề đặt ra trên phương diện quản lý nhà nước đối với tôn giáo của một số nước, những vấn đề đặt ra trong việc xây quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo ở Việt Nam hiện nay, đề xuất các giải pháp giải quyết quan hệ giữa nhà nước với tôn giáo ở Việt Nam, đó là: Thứ nhất, Tiếp tục xây dựng mô hình nhà nước thế tục đa dạng tôn giáo; Thứ hai, Đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với hoạt động tôn giáo; Thứ ba, Thực hiện đúng tinh thần của Chỉ thị số 18-CT/TW của Bộ Chính trị, ngày 10/01/2018 coi tôn giáo là nguồn lực góp phần phát triển bền vững đất nước; Thứ tư, Hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến hoạt động xã hội của tôn giáo.
Thành viên đề tài:
Từ khóa: