Dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) hướng tới quản lý cán bộ theo vị trí việc làm, gắn với cải cách tiền lương, thay cho cơ chế xét nâng hạng đã bộc lộ nhiều bất cập.
Nội dung này được nêu tại Hội thảo nhằm trao đổi về các quy định liên quan đến quản lý, sử dụng và chính sách đối với đội ngũ viên chức chuyên ngành, phục vụ việc hoàn thiện dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi), do Vụ Công chức - Viên chức (Bộ Nội vụ) tổ chức.
Toàn cảnh Hội thảo (Ảnh: Trung Kiên).
Bỏ áp lực xét thi nâng hạng
Ông Nguyễn Tư Long, Phó Vụ trưởng Vụ Công chức - Viên chức (Bộ Nội vụ), cho biết định hướng sửa đổi Luật Viên chức lần này là đổi mới toàn diện, trong đó tập trung mạnh vào quản lý theo vị trí việc làm. Theo ông Long, thực tế lâu nay, nhiều viên chức phải tham gia các kỳ thi nâng hạng, xét hạng để cải thiện thu nhập. Tuy nhiên, bản chất công việc không thay đổi, chỉ khác tên gọi và mức lương.
"Nếu chỉ đổi tên vị trí mà công việc vẫn y nguyên thì không có ý nghĩa. Ví dụ, trong trường đại học, giảng viên có thể là giáo sư, phó giáo sư hay giảng viên hướng dẫn. Chức danh ở mức cao nhất thì tương ứng, mức lương cũng phải cao nhất và công việc cũng cần khác biệt. Mục tiêu đổi mới vị trí việc làm là như vậy. Nhưng việc này cần lộ trình, không thể làm trong một sớm một chiều vì liên quan đến ngân sách và nhân sự", ông Long nhấn mạnh.
Theo dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi), trong các đơn vị sự nghiệp công lập, viên chức sẽ được bố trí theo ba nhóm: vị trí lãnh đạo, quản lý; vị trí chuyên môn, nghiệp vụ gắn với chức danh nghề nghiệp; và vị trí hỗ trợ, phục vụ.
Cách phân loại này được kỳ vọng sẽ khắc phục tình trạng hình thức trong các kỳ thi, xét nâng hạng, đồng thời bảo đảm đánh giá đúng năng lực, phẩm chất và cống hiến thực tế của mỗi người. Một viên chức được giao đúng vị trí, chức danh nghề nghiệp sẽ gắn liền với vị trí đó thay vì phải qua nhiều thủ tục cứng, nặng như trước.
Việc này, theo đại diện Bộ Nội vụ, cũng gắn với cải cách tiền lương. Mức lương sẽ được thiết kế theo chức danh nghề nghiệp, tương ứng với yêu cầu, tiêu chuẩn của vị trí việc làm, thay vì qua các kỳ xét nâng hạng.
Ông Nguyễn Tư Long, Phó Vụ trưởng Vụ Công chức - Viên chức, Bộ Nội vụ (Ảnh: Trung Kiên).
Ông Nguyễn Song Hà, Phó Trưởng ban Tổ chức hành chính của Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, cho rằng khi còn duy trì thi nâng hạng, mỗi đơn vị sự nghiệp đều có cơ cấu nhất định theo các hạng I, II, III. Vì vậy, nếu bỏ kỳ thi nâng hạng chức danh nghề nghiệp thì cần làm rõ có đồng thời bỏ cơ cấu này hay không. Theo ông, khi Luật được thông qua, Bộ Nội vụ cần ban hành hướng dẫn để điều chỉnh lại cơ cấu vị trí việc làm và chức danh nghề nghiệp cho phù hợp.
Mở rộng quyền cho viên chức
Một điểm mới đáng chú ý là dự thảo luật sẽ mở rộng quyền của viên chức, cho phép họ được ký hợp đồng dịch vụ ngoài đơn vị công tác, miễn không vi phạm đạo đức hay gây xung đột lợi ích. Như vậy, giảng viên, bác sĩ, nghệ sĩ… hoàn toàn có thể tham gia các hoạt động nghề nghiệp ở nơi khác theo hợp đồng dịch vụ, thay vì bị bó buộc như trước.
Bên cạnh đó, viên chức còn có quyền góp vốn, tham gia quản lý doanh nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt ở những lĩnh vực nghiên cứu, đổi mới sáng tạo. Cơ chế miễn trừ trách nhiệm cũng được nghiên cứu, nhằm khuyến khích đội ngũ viên chức mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, không e ngại rủi ro khi triển khai các dự án khoa học.
Linh hoạt trong đánh giá viên chức
Đối với công tác đánh giá viên chức, dự thảo luật đưa ra nguyên tắc "có vào, có ra, có lên, có xuống", gắn kết quả đánh giá với công tác quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo. Tuy nhiên, về phương thức đánh giá, nhà nước sẽ giao quyền chủ động cho đơn vị sự nghiệp.
"Đơn vị có thể chọn đánh giá theo KPI, theo phương pháp 360 độ hay bất kỳ cách thức nào khác, miễn là phù hợp với đặc thù hoạt động. Nhà nước không áp cứng như đối với công chức hành chính", ông Nguyễn Tư Long nói.
Ở khía cạnh hợp đồng, dự thảo cũng quy định rõ hơn việc các đơn vị sự nghiệp công lập được ký hợp đồng lao động làm chuyên môn nghiệp vụ, thay vì bắt buộc phải tuyển viên chức biên chế. Điều này giúp các đơn vị linh hoạt hơn trong bố trí nhân sự, nhất là nhóm đơn vị tự chủ tài chính.
Nguồn: Dantri.com.vn