Ngày 27/8/2024, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài thuộc chương trình khoa học trọng điểm cấp Bộ “Tiêu chí đánh giá thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức” do TS. Bùi Thị Thanh Thúy, Trưởng Bộ môn, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do PGS.TS. Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ làm chủ tịch.
PGS.TS. Triệu Văn Cường - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Bùi Thị Thanh Thúy, Trưởng Bộ môn, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức có vai trò quan trọng trong việc định hướng, dẫn dắt và thiết lập các quy tắc vận hành tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức. Trong những năm qua, thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức đã có những bước chuyển đáng kể phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Thể chế bộ máy hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương đã được thiết kế và hoạt động ổn định. Thể chế quản lý công chức, viên chức bước đầu được sắp xếp lại theo chức danh, chức vụ và vị trí việc làm, tạo điều kiện cho việc tinh giảm biên chế hành chính, sự nghiệp. Cùng với xu hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền về địa phương, trong tổ chức bộ máy hành chính và quản lý công chức, viên chức tiếp tục phát huy tính chủ động, đề cao trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, từng cơ quan, đơn vị, địa phương, nhất là trách nhiệm người đứng đầu; tăng cường tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, đi đôi với kiểm soát quyền lực, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương hành chính.
TS. Bùi Thị Thanh Thúy, Trưởng Bộ môn, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài.
Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều điểm hạn chế, thể chế chưa tạo được không gian pháp lý đầy đủ hoàn thiện để tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý cán bộ, công chức hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thể chế về phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước giữa trung ương và địa phương còn nhiều bất hợp lý, chưa phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước và dịch vụ công. Thể chế tổ chức bộ máy chính quyền địa phương chưa phân biệt rõ sự khác nhau giữa chính quyền đô thị với chính quyền nông thôn. Thể chế quản lý công chức, viên chức còn nhiều bất cập. Đến nay, Nhà nước ta vẫn chưa hoàn thiện thể chế về chế độ đãi ngộ nhân tài vào làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước. Bên cạnh đó, do nước ta chưa xác định chính xác, khoa học tổng số vị trí việc làm của đội ngũ công chức, viên chức nên việc xây dựng, hoàn thiện mô hình công vụ theo vị trí việc làm còn nhiều hạn chế. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài “Tiêu chí đánh giá thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức” là thực sự cấp thiết.
PGS.TS. Đinh Dũng Sỹ, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ nhận xét phản biện Đề tài
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Nhóm nghiên cứu đã xác định được mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi nghiên cứu rõ ràng phù hợp; phương pháp nghiên cứu hợp lý với hướng triển khai đề tài được mô tả rõ có tính hiện đại và tin cậy về khoa học. Nhóm nghiên cứu đã làm rõ được một số vấn đề lý luận, các khái niệm liên quan đến Đề tài. Đồng thời, làm rõ các yếu tố cần thiết khi nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức. Bên cạnh đó, Nhóm nghiên cứu đã đánh giá khái quát được thực trạng thể chế bộ máy hành chính nhà nước, quản lý công chức, viên chức và thực trạng xây dựng, áp dụng một số bộ tiêu chí đánh giá ở Việt Nam hiện nay; xây dựng được khung lý thuyết xây dựng bộ tiêu chí đánh giá thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức. Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số giải pháp thực thi có giá trị tham khảo.
ThS. Phạm Minh Triết, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức Biên chế, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Nhóm nghiên cứu cần phải lưu ý một số vấn đề hoàn thiện: Phần tổng quan, không chỉ dừng lại ở việc liệt kê công trình và mô tả họ đã làm gì, mà cần phải ra rút ra các kết luận khoa học; những vấn đề lý thuyết, thực tiễn nào đã được chứng minh, làm rõ và đề tài này kế thừa; những gì tiếp tục phát hiện, hoặc còn bỏ ngỏ mà đề tài này cần giải quyết. Tại Chương 1, khái niệm thể chế nên có quan điểm riêng của Nhóm nghiên cứu; khái niệm tổ chức bộ máy hành chính nhà nước không hẳn chỉ thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước. Trong Chương 2, về cơ bản Nhóm nghiên cứu đã có cách tiếp cận đúng, quan điểm chuẩn, nội dung đầy đủ. Câu từ diễn đạt cần chuẩn hơn; Mục 2.2.1 cần bổ sung thực trạng các quy định pháp luật về đánh giá và tiêu chí đánh giá thể chế nói chung, thể chế bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức nói riêng. Ở Chương 3, cần cân nhắc lại cách tiếp cận và quan điểm trong việc thiết kế bộ tiêu chí. Theo Hội đồng, cách tiếp cận và thiết kế bộ tiêu chí ở Chương 3 chưa logic với quan điểm lý thuyết và thực tiễn được nêu ra ở Chương 1 và 2. Theo Hội đồng, nên có 2 hệ tiêu chí trong đánh giá thể chế đối với 2 lĩnh vực: tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức. Trong đó, bộ tiêu chí chung cho cả 2 lĩnh vực (dựa theo Nghị quyết 27 của Trung ương về xây dựng hoàn thiện nhà nước pháp quyền hoặc có thể gom gọn lại như bảng 3.3 trang 105 đánh giá về mặt hình thức; bộ tiêu chí riêng (đặc thù) cho từng lĩnh vực đánh giá về nội dung. Cụ thể: (1) về thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước sẽ có 3 hệ tiêu chí (hệ tiêu chí đánh giá thể chế về chức năng, nhiệm vụ của bộ máy hành chính nhà nước; hệ tiêu chí đánh giá thể chế về cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; hệ tiêu chí đánh giá thể chế về phương thức hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước); (2) về thể chế quản lý công chức, viên chức càng phải phân tách thành các hệ tiêu chí riêng cho từng khía cạnh thể chế.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cần chỉnh sửa lại các lỗi kỹ thuật, lỗi diễn đạt, chính tả,…
Quang cảnh buổi nhghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng, PGS. TS. Triệu Văn Cường, Chủ tịch Hội đồng cho rằng: Đề tài có ý nghĩa thực sự to lớn trong bối cảnh và điều kiện hiện nay, kết quả nghiên cứu đề tài sẽ góp phần trực tiếp vào việc hoạch định các chủ trương, biện pháp hoàn thiện thể chế tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và quản lý công chức, viên chức. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng