Ngày 27/8/2024, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài thuộc chương trình khoa học trọng điểm cấp Bộ “Nghiên cứu sửa Luật Cán bộ, công chức” do PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, Giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do PGS.TS. Triệu Văn Cường, Thứ trưởng Bộ Nội vụ làm chủ tịch.
PGS.TS. Triệu Văn Cường - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, Giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, Luật Cán bộ, công chức hiện hành (với 01 lần sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2019) sau 14 năm thi hành đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức của thời kỳ đổi mới đáp ứng từng bước yêu cầu cải cách hành chính, cải cách tư pháp trong hai thập kỷ đầu của quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, thực tiễn quản lý cán bộ, công chức cũng đã chỉ ra nhiều bất cập, hạn chế, thậm chí là rào cản về mặt tư duy lập pháp và luật thực định đối với việc xây dựng, phát triển nguồn nhân lực mà hạt nhân là đội ngũ cán bộ, công chức theo kịp, đáp ứng các yêu cầu quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả và xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh trong tình hình mới. Vì vậy, việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu sửa Luật cán bộ, công chức” được kỳ vọng là một đóng góp có giá trị lý luận và thực tiễn cho việc giải quyết các vấn đề cấp bách đặt ra từ thực tiễn với mục tiêu rõ ràng là xác định được các quan điểm và định hướng chính sách sửa Luật cán bộ, công chức.
PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, Giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài.
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng Nhóm nghiên cứu đã hoàn thành cơ bản mục tiêu nghiên cứu đặt ra là đề xuất các quan điểm, định hướng sửa Luật Cán bộ, công chức trên cơ sở đánh giá thực trạng quy định và việc thực hiện các quy định của Luật Cán bộ, công chức hiện hành. Về phần lý luận, trên cơ sở hệ thống hoá các kết quả nghiên cứu lý luận về pháp luật cán bộ, công chức và thi hành pháp luật cán bộ, công chức, Nhóm nghiên cứu đã làm rõ hơn về mặt lý luận các vấn đề như: khái niệm cán bộ, công chức trong mô hình công vụ hiện hành của Việt Nam; nội dung pháp luật cán bộ, công chức trên 04 phương diện cơ bản (phạm vi điều chỉnh; nghĩa vụ và quyền của cán bộ, công chức; quản lý cán bộ, công chức; kiểm soát hoạt động công vụ của cán bộ, công chức); các đặc điểm chung và đặc điểm riêng của pháp luật cán bộ, công chức của Việt Nam (phạm vi điều chỉnh; mối quan hệ giữa điều chỉnh bằng pháp luật cán bộ, công chức và quy định của Đảng cầm quyền; giữa điều chỉnh pháp luật và quy phạm đạo đức; quá trình tiệm cận của pháp luật cán bộ, công chức Việt Nam với các giá trị chung của nền công vụ hiện đại).
TS. Dương Thị Thanh Mai, Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp nhận xét phản biện Đề tài
Đồng thời, trong Chương 1: Nhóm nghiên cứu đã xác định đúng, trúng các yêu cầu chung của đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả phù hợp với các nguyên tắc pháp quyền xã hội trong lĩnh vực cán bộ, công chức làm cơ sở cho việc hình thành các quan điểm, định hướng sửa Luật Cán bộ, công chức ở Chương 4 (bảo đảm tính pháp quyền; công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình; đảm bảo hiệu lực , hiệu quả; phát huy sự tham gia của người dân và xã hội; bảo đảm quyền con người, quyền công dân). Tại Chương 2: Khá dày dặn với các nội dung cụ thể về pháp luật công chức của các quốc gia trong khu vực châu Á, Đông Nam Á hoặc có chung quá khứ là pháp luật công chức xã hội chủ nghĩa. Giá trị của nghiên cứu này là ở phần rút ra các giá trị tham khảo cho Việt Nam, với những cách tiếp cận mới mà Việt Nam đang tìm kiếm trong quá trình tiệm cận đến các giá trị chung của nền công vụ hiện đại, hiệu quả. Nhìn chung, cách tiếp cận đảm bảo logic thống nhất kết nối giữa lý luận, kinh nghiệm nước ngoài và thực tiễn của Việt Nam. Giá trị của việc đánh giá thực tiễn thi hành Luật Cán bộ, công chức là việc nhận diện được các hạn chế, bất cập và nguyên nhân của hạn chế, bất cập, từ đó xác định 03 vấn đề lớn đặt ra trong việc hoàn thiện pháp luật về cán bộ, công chức, làm cơ sở thực tiễn cho các định hướng nội dung sửa Luật Cán bộ, công chức.
Nhóm nghiên cứu đã đưa ra mục tiêu, 04 quan điểm và 10 định hướng sửa Luật Cán bộ, công chức nói riêng, hoàn thiện pháp luật Cán bộ, công chức nói chung. Các quan điểm khoa học của Đề tài, không chỉ hướng vào giải quyết trực tiếp các vấn đề thực tiễn trước mắt đã được nhận diện mà còn hướng đến các mục tiêu xa hơn toàn diện hơn phù hợp với mục tiêu hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng và vận hành một nền quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả. Về cơ bản, các định hướng này về sửa Luật Cán bộ, công chức là xác đáng, phù hợp với các nguyên tắc pháp quyền dân chủ trong việc tổ chức thực hiện quyền lực nhà nước, nguyên tắc quản trị quốc gia hiệu quả, chú trọng đến yếu tố quyết định là con người.
TS. Hoàng Thị Ngân, Nguyên Vụ trưởng Vụ Hành chính nhà nước và công vụ, Văn phòng Chính phủ nhận xét phản biện Đề tài.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng về phần tổng quan tình hình nghiên cứu, nên viết tổng quan theo nhóm vấn đề được nghiên cứu thay vì liệt kê từng công trình nghiên cứu. Từ đó làm rõ những vấn đề đã được đề cập, nghiên cứu và làm rõ khoảng trống nghiên cứu của Đề tài. Về phương pháp nghiên cứu làm rõ thêm phương pháp điều tra bằng bảng hỏi trong đó phân tích rõ hơn cách thức chọn mẫu, thiết kế bảng hỏi, nội dung tập trung làm rõ các vấn đề cần khảo sát. Từ đó làm rõ tính đại diện của mẫu điều tra. Tại Chương 1: Nhóm nghiên cứu cần làm rõ hơn đặc thù của hệ thống chính trị của Việt Nam để từ đó làm rõ được những vấn đề lý luận có tính thông lệ chung và những vấn đề lý luận có tính đặc thù của Việt Nam về pháp luật về cán bộ, công chức; làm rõ phương pháp, cách thức, quy trình, cách tiếp cận trong việc tiến hành xây dựng, hoàn thiện sửa đổi bổ sung Luật Cán bộ, công chức. Đây là một trong những nội dung quan trọng, ảnh hưởng đến cách tổ chức tổ chức triển khai và chất lượng sửa đổi, bổ sung; Nhóm nghiên cứu, nên cân nhắc xem xét chuyển mục 1.3 (yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả đối với việc sửa Luật Cán bộ, công chức) vào mục các yếu tố ảnh hưởng. Vì đây cũng là một yếu tố ảnh hưởng.
TS. Lê Việt Trung, Phó Viện trưởng, Viện Khoa học Tổ chức cán bộ, Ban Tổ chức Trung ương nhận xét Đề tài
Pháp luật về công chức của một số quốc gia trên thế giới và giá trị tham khảo đối với Việt Nam (Chương 2) với các nội dung trình bày rất phong phú theo từng chủ đề. Tuy nhiên, cần viết một cách cô đọng, ngắn gọn hơn; cân tập trung phân tích những vấn đề tương đồng và những vấn đề có tính đặc thù, khác biệt so với Việt Nam. Có như vậy mới thấy rõ những gì chúng ta đã làm được và những điểm nào chúng ta có thể xem xét học hỏi thêm từ các nước (trong đó có cả những ưu điểm và những vấn đề hạn chế để tránh lặp lại những sai lầm, hạn chế).
Chương 3, phần phân tích thực trạng nên phân tích một cách hệ thống hơn, bám vào các nội dung Luật cán bộ, công chức đã được nêu trong phần lý luận để đảm bảo tính kết nối giữa các chương; cần phân tích rõ những hạn chế, bất cập của từng nhóm nội dung của Luật Cán bộ, công chức. Đồng thời, làm rõ những hạn chế, bất cập là do quá trình tổ chức, triển khai thực hiện. Đây là hai nội dung khác nhau; cần tập trung phân tích mang tính hệ thống một cách sâu sắc nhóm các vấn đề lớn, có tính cốt lõi, cơ bản (tránh tình trạng liệt kê). Đây là nền tảng để đưa ra các định hướng lớn, cơ bản, có tính chiến lược lâu dài trong chương tiếp theo. Ở Chương 4, phần mục tiêu, quan điểm nên viết cô đọng, ngắn gọn hơn; phần định hướng sẽ sâu sắc, toàn diện và trọng tâm hơn nếu phần nếu phân tích kỹ hơn ở Chương 3... Ngoài ra về thể thức Nhóm nghiên cứu cần ra soát lại lỗi chính tả, lỗi kỹ thuật,…
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng, PGS.TS. Triệu Văn Cường, Chủ tịch Hội đồng cho rằng: Đề tài có ý nghĩa thực sự to lớn góp phần đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, hoàn thiện thể chế về chính quyền địa phương trong thời gian tới. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng