Ngày 31/3/2024, tại trụ sở Bộ Nội vụ, Viện Khoa học tổ chức nhà nước đã tổ chức nghiệm thu chính thức đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Cơ sở khoa học xác định biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước” do TS. Tô Trọng Mạnh, Giảng viên chính, khoa Khoa học liên ngành, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm.
Hội đồng nghiệm thu (Hội đồng) có 07 thành viên, do GS.TS Nguyễn Hữu Khiển, Nguyên Phó Giám đốc, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ làm chủ tịch.
GS.TS Nguyễn Hữu Khiển Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu
Tại buổi nghiệm thu, TS. Tô Trọng Mạnh thay mặt Nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt kết quả nghiên cứu của Đề tài. Theo Nhóm nghiên cứu, việc xác định hợp lý số lượng biên chế công chức, tức là xác định đúng số công chức theo vị trí việc làm, không thừa, không thiếu trong các cơ quan, tổ chức nói chung và các cơ quan hành chính nhà nước nói riêng có ý nghĩa quan trọng không chỉ tạo cơ sở để thực hiện có hiệu quả chính sách tinh giản biên chế, loại khỏi bộ máy những người không đủ phẩm chất và năng lực, góp phần cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, mà còn là tạo điều kiện thiết lập bộ máy hành chính nhà nước hoạt động hiệu quả trên cơ sở cơ cấu tổ chức tinh gọn với số lượng công chức phù hợp để thực hiện chức năng, nhiệm vụ đã được xác định. Đồng thời việc xác định hợp lý chỉ tiêu biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước là cơ sở để đổi mới các khâu trong công tác quản lý công chức như xác định cơ cấu ngạch, tiêu chuẩn chức danh công chức và tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá công chức, cải cách tiền lương,...
Tuy nhiên, thực tế hiện nay việc xác định chỉ tiêu biên chế công chức vẫn còn mang tính chủ quan, cảm tính, kéo theo đó là cơ chế “xin - cho” trong quản lý biên chế, tạo áp lực cho các cơ quan, tổ chức sử dụng biên chế cũng như cơ quan, tổ chức được giao thẩm quyền quản lý biên chế công chức. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài “Cơ sở khoa học xác định biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước” là cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
TS. Tô Trọng Mạnh, Giảng viên chính Khoa Khoa học liên ngành, Học viện Hành chính Quốc gia, Bộ Nội vụ báo cáo tóm tắt kết quả nghiên cứu Đề tài.
Đánh giá kết quả đạt được của Đề tài, Hội đồng cho rằng, Nhóm nghiên cứu đã xác định đúng mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi nghiên cứu của Đề tài; cách tiếp cận, phương pháp sử dụng là phù hợp; đã phân tích được một số vấn đề cơ bản về biên chế và xác định biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước: khái niệm, nội dung, phương pháp; căn cứ, tiêu chí; các yếu tố ảnh hưởng đến xác định biên chế trong các cơ quan hành chính nhà nước. Bên cạnh đó, Nhóm nghiên cứu đã khái quát được các quan điểm của Đảng và các quy định của Nhà nước; phân tích thực trạng xác định biên chế trong các cơ quan hành chính nhà nước ở Trung ương và địa phương. Từ đó, rút ra những nhận xét, đánh giá về kết quả, hạn chế và nguyên nhân. Đồng thời, đã nêu được kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới về xác định số lượng người làm việc trong cơ quan hành chính nhà nước và rút ra một số giá trị tham khảo cho Việt Nam. Ngoài ra, Nhóm nghiên cứu đã đưa ra các yêu cầu, quan điểm và 04 nhóm giải pháp xác định hợp lý số lượng biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước và đề xuất với Chính phủ và Bộ Nội vụ.
ThS. Phạm Minh Triết, Phó Vụ trưởng, Vụ Tổ chức – Biên chế, Bộ Nội vụ nhận xét, phản biện Đề tài.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Hội đồng cho rằng Phần mở đầu, cần nêu bật được thực trạng cách xác định biên chế hiện nay chưa khoa học ở chỗ nào chứ không phải thực trạng biên chế còn nhiều bất cập. Tại Chương 1, cần phân tích kỹ các bước xác định biên chế, vì nội dung này quan trọng tạo nên khung lý luận của Đề tài; phương pháp xác định biên chế theo vị trí việc làm được Nhóm nghiên cứu lựa chọn nhưng chưa được làm rõ, vẫn có sự nhầm lẫn giữa phương pháp xác định biên chế với phương pháp xác định vị trí việc làm; không rõ căn cứ đưa ra các tiêu chí xác định biên chế (tiêu chí phù hợp mục tiêu tinh giản biên chế là thế nào?) nếu đã xác định tiêu chí thì phải có các tiêu chí thành phần để đánh giá. Do vậy, nên thay mục này thành các nguyên tắc xác định biên chế.
TS. Đinh Duy Hòa, Nguyên Vụ trưởng Vụ Cải cách hành chính, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài.
TS. Dương Quang Tung, Nguyên Phó Viện trưởng, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ nhận xét Đề tài
Trong Chương 2, phân tích, đánh giá thực trạng cần được bám vào khung lý luận ở Chương 1, mà cụ thể là phân tích thực trạng việc xác định biên chế hiện nay đã thực hiện khoa học, bài bản hay chưa (theo các nội dung và tiêu chí đã xác định ở Chương 1); về kinh nghiệm xác định biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước ở một số quốc gia còn ít thông tin liên quan trực tiếp đến chủ đề là cơ sở khoa học cho việc định biên công chức trong khu vực công. Chương 3, Nhóm nghiên cứu cần có những đề xuất giải pháp cụ thể hơn về cách xác định biên chế trong các cơ quan nhà nước.
Quang cảnh buổi nghiệm thu
Phát biểu kết luận buổi nghiệm thu, trên cơ sở thống nhất ý kiến của các thành viên Hội đồng, GS. TS. Nguyễn Hữu Khiển, Chủ tịch Hội đồng cho rằng đây là Đề tài khó, có tính cấp thiết và ý nghĩa thực sự to lớn trong bối cảnh và điều kiện hiện nay, kết quả nghiên cứu của Đề tài góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn xác định biên chế công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước một cách khoa học, hiệu quả. Tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của Hội đồng để bổ sung hoàn thiện các nội dung của Đề tài.
Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá xếp loại: Đạt./.
Tin, ảnh: Đỗ Hồng