Ngày 28/10, tại Hà Nội, Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo khoa học “Tổ chức nhà nước Việt Nam – Những vấn đề lý luận và thực tiễn" bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến. Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Vân, Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có các chuyên gia cao cấp, các Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, đã và đang giảng dạy, làm việc trong các cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp và các cơ sở giáo dục.

Phát biểu đề dẫn, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Vân, Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhấn mạnh: Nhà nước Việt Nam mang đầy đủ những yếu tố của nhà nước Xã hội chủ nghĩa nói chung, đồng thời có những điểm riêng nhất định. Từ khi ra đời cho đến nay, nhà nước Việt Nam đã và đang vượt qua rất nhiều thử thách, không ngừng phát triển và hoàn thiện vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Hội thảo này là dịp để các nhà khoa học, nghiên cứu lý luận, các nhà lãnh đạo, quản lý, các chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực thực tiễn tiếp tục quán triệt đầy đủ, thống nhất nhận thức, làm rõ và sâu sắc hơn những vấn đề lý luận và thực tiễn của tổ chức nhà nước Việt Nam, trên cơ sở đó thảo luận, đề xuất các giải pháp đúng đắn, sáng tạo nhằm phát triển mô hình nhà nước Xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh hiện nay.

TS. Nguyễn Ngọc Vân, Viện trưởng Viện KHTCNN chủ trì Hội thảo

Tham luận tại Hội thảo, TS. Dương Quang Tung – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ cho rằng, nhà nước là một thiết chế chính trị đặc biệt, do vậy nhà nước tất yếu phải dựa trên nền tảng chính trị và có mối quan hệ trực tiếp, chặt chẽ với chính trị, tác động qua lại mạnh mẽ với chính trị. Theo đó, chế độ chính trị quyết định bản chất của tổ chức nhà nước của một quốc gia. Quyền lực nhà nước luôn là mục tiêu hướng tới của các đảng phái chính trị.

TS. Dương Quang Tung – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ

Ở Việt Nam hiện nay, sự thống nhất giữa nhà nước và đảng duy nhất cầm quyền là nền tảng đảm bảo sự ổn định chính trị và sự thống nhất của toàn bộ hệ thống chính trị.

GS.TS. Nguyễn Minh Đoan – Trường Đại học Luật Hà Nội tham luận tại Hội thảo.

“Việt Nam vẫn đang trong tiến trình đổi mới, hội nhập quốc tế. Trong quá trình đó việc xây dựng, hoàn thiện tổ chức nhà nước gặp phải nhiều thách thức, có rất nhiều, còn rất nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn đang đặt ra đòi hỏi phải được giải quyết trong hiện tại và tương lai. Song có thể khẳng định rằng công cuộc đổi mới, hội nhật của Việt Nam là “một trong những thí dụ thành công nhất về chuyển đổi trong lịch sử đương đại””, GS.TS. Nguyễn Minh Đoan – Trường Đại học Luật Hà Nội chia sẻ.

PGS.TS Trần Quốc Toản, chuyên gia cao cấp, Nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương chia sẻ: Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam phải hướng tới đảm bảo sự đồng bộ hữu cơ giữa xây dựng nhà nước thượng tôn pháp luật – xây dựng xã hội công dân thượng tôn pháp luật – và xây dựng con người công dân thượng tôn pháp luật. Theo đó, do yêu cầu phát triển nhanh – bền vững đất nước trên tất cả các lĩnh vực trong giai đoạn mới. Do vậy, bản chất, hình thức, mô hình, cơ chế vận hành của việc xây dựng nhà nước pháp quyền cần được thể hiện tập trung ở xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền – kiến tạo phát triển Việt Nam trong giai đoạn mới; Thể hiện tính chất quá độ trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền ở một nước đang trong quá trình quá độ phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa, một mặt phải vươn tới những giá trị cao, mang tính phổ quát của một nhà nước pháp quyền hiện đại, hội nhập quốc tế, mặt khác phải thích ứng, phù hợp với trình độ phát triển còn tương đối thấp của Việt Nam.

PGS.TS Trần Quốc Toản – Chuyên gia cao cấp, Nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương tham luận tại Hội thảo

PGS.TS. Lê Minh Thông – Nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cơ chế thực hiện quyền lực trong mô hình tổng thể bộ máy nhà nước Việt Nam gồm có: (1) Sự hoàn thiện nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước và việc định danh các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp được quy định trong Hiến pháp năm 2013 và được cụ thể hóa trong các luật về tổ chức bộ máy các thiết chế quyền lực ở cấp trung ương đặt ra yêu cầu cần tiếp tục hoàn thiện mô hình tổng thể tổ chức nhà nước ở cấp trung ương, đó là hoàn thiện sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp; (2) Mô hình tổng thể bộ máy ở Trung ương được thiết kế không chỉ để phân công, phối hợp giữa các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp được quy định trong  Hiến pháp 2013, cụ thể hóa trong các luật về tổ chức bộ máy các thiết chế quyền lực ở cấp Trung ương mà còn đặt ra yêu cầu cần thiết kế để hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực trong mô hình tổng thể tổ chức bộ máy nhà nước.

PGS. TS Lê Minh Thông – Nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội

GS.TS. Nguyễn Đăng Dung –Giảng viên cao cấp Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội nêu quan điểm: Giai đoạn thẩm định chính sách là giai đoạn quan trọng nhất để lấy ý kiến rộng rãi các bên có lợi ích liên quan bị tác động. Ở giai đoạn này, việc lấy ý kiến của các tổ chức xã hội, hội đoàn, tổ chức phi chính phủ là cần thiết vì đây là những người gần nhất, hiểu nhất, có nguồn lực và năng lực đại diện tốt nhất cho tiếng nói và lợi ích của nhóm người dân, đặc biệt là tiếng nói của các nhóm yếu thế.

GS.TS Nguyễn Đăng Dung – Đại học Quốc gia Hà Nội

Gần 10 tham luận của các nhà khoa học gửi đến, trình bày tại hội thảo đã tạo nên bức tranh khá toàn diện về vấn đề tổ chức nhà nước Việt Nam, nhất là những liên hệ thực tiễn trên thế giới và Việt Nam hiện nay, qua đó gợi mở những vấn đề giúp các cơ quan nhà nước phát triển tốt hơn, giúp Việt Nam ngày càng vững mạnh, vươn tầm khu vực và thế giới.

Quang cảnh Hội thảo tại trụ sở Bộ Nội vụ

Phát biểu bế mạc Hội thảo, Viện trưởng Nguyễn Ngọc Vân cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các tham luận, các ý kiến đóng góp, trao đổi quý báu của các đại biểu tham dự với tinh thần trách nhiệm và tâm huyết, các chuyên gia, các nhà khoa học đã trình bày các tham luận, các ý kiến, quan điểm phát biểu có hàm lượng khoa học cao, góp phần cung cấp những luận cứ khoa học và thực tiễn để kiến nghị với Đảng và Nhà nước kịp thời có những chủ trương, chính sách phù hợp nhằm tiếp tục phát triển, nâng cao hiệu quả bộ máy tổ chức nhà nước ở Việt Nam hiện nay./.

Tin, ảnh: Phương Anh